از امنیت قضایی تا عدالت ماهوی(نگاهی دوباره به نسبت عدالت و امنیت در حوزه فقه و امنیت ملی)

Abstract

«امنیت» و «عدالت» از ابهام‌آمیز‌ترین و چالش‌برانگیزترین اصطلاحات حوزۀ مطالعات علوم انسانی است. شاید یکی از دلایلاین ابهام و مناقشه، مُشکّک بودن این دو اصطلاح باشد؛ بدین معنا که هم عدالت و هم امنیتمقوله‌هایی ذومراتب هستند و سطوحو جلوه‌های مختلفی را دربرمی‌گیرند. پرداختن به رابطۀ این دو مفهوم و نحوۀ تعاملی کهدر عرصۀ تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری‌های کلان اجتماعی بین عدالتو امنیت برقرار است، از ابتدیی‌ترین تصمیماتیاست که هر نظام سیاسی باید نسبت‌ به آن اظهار نظر کند، چرا‌که این امر تأثیری مستقیم بر امنیت ملی کشور دارد. در این پژوهش ضمن توجه دادن به مراتب، سطوح وموضوعات امنیت و عدالت، و با تکیه ‌بر مفهوم‌شناسیِ دوبارة «عدالت»، تبیینی نوین از ارتباط عدالت و امنیت ارائه شدهاست. بر‌این‌اساس، نه عدالت مانعی بر سر راه امنیت است و نه امنیت مانع عدالت، بلکهعدالت در یک مفهوم زمینه‌ساز امنیت استو در مفهومی دیگر، نتیجه و ثمرۀ توجه به امنیت.