تحلیل بافت مشروعیتی گفتمان جنگ تحمیلی

Abstract

مقاله حاضر، بی‏آنکه منابع مشروعیت‏بخش فرازبانی را انکار کند، در پی بررسی کاربرد انواع روش‏های مشروعیت‏بخشی از طریق زبان به کنش‏ها و اعمال سیاسی در طول جنگ تحمیلی است. به عبارت دیگر، با مفروض پنداشتن قابلیت‏های زبان در تولید مشروعیت برای اعمال و کنش‏ها، پرسش آن است که: کنش‏گران میدان سیاست، از چه شیوه‏هایی برای تولید مشروعیت کلامی تصمیمات و اعمال مرتبط با جنگ بهره جستند؟ بدیهی است تحلیل گفتمان با رویکرد متن‏محور، روش مناسبی برای انجام این تحقیق است؛ درعین‏حال می‏توان از تحلیل گفتمان به‏عنوان مبنای نظری پژوهش نیز بهره جست. ازاین‌رو، متن‏هایی که از سوی کنش‏گران دوره جنگ تحمیلی تولید شده‏اند، به سه ژانر دفاع‏، جهاد و صلح قابل تقسیم‏اند. همچنین در خلال پژوهش، به بافت درون‏متنی، میان‏متنی، موقعیتی و تاریخی هر یک از ژانرها و نیز استراتژی‏های شیوه‏های مشروعیت‏بخشی زبانی در هر یک از آنها توجه شده است. مطالعه گفتمان جنگ از این منظر، مؤید تنوع و تکثر روشی در تولید مشروعیت‏های کلامی از سوی کنش‏گران حاضر در میدان سیاسی است.