نوروتیسم، برونگرایی و مشارکت در فعالیت‌های بدنی: ارزیابی مدل گرانشی

Abstract

از دهه 1970 کوشش‌های زیادی در جهت فهم نقش تعیین‌کننده‌های عمده مشارکت افراد در فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی انجام شده است. یکی از این تلاش‌ها، فهم این مسأله بود که آیا مشارکت افراد در ورزش نتیجه تفاوت‌های از پیش موجود شخصیتی آنها است یا آنکه تفاوت‌های شخصیتی در فرایند مشارکت افراد در فعالیت‌های بدنی شکل می‌گیرد. این پژوهش با هدف تعیین تفاوت و مقایسه میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر دو ویژگی شخصیتی نوروتیسم و برونگرایی و در پرتو مدل گرانشی و در قالب طرح پس‌رویدادی انجام شد. نمونه آماری 124 ورزشکار (69 مرد و 55 زن) که به تازگی وارد باشگاه‌های بدن‌سازی شده بودند و 116 غیرورزشکار (51 مرد و 65 زن) بودند. این پاسخگویان سپس به پرسشنامه پنج عامل بزرگ (BFI) پاسخ دادند. یافته‌ها نشان داد میان ورزشکاران و غیرورزشکاران از نظر نوروتیسم (01/0>P) و برونگرایی (01/0>P) تفاوتی معنادار وجود داشت. تحلیل رگرسیون لوجستیک نشان داد که متغیرهای اجتماعی- جمعیت شناختی (مدل اول) 9/18 درصد از واریانس مشارکت در ورزش را تبیین کردند. در مدل دوم، متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، 9/7 درصد از تبیین واریانس مشارکت در ورزش را بهبود بخشیدند. نتایج پژوهش حاضر، اعتبار مدل گرانشی را تأیید کرده است که بر وجود تفاوت‌های ازپیش‌موجود شخصیتی، مانند نوروتیسم و برونگرایی در مشارکت در فعالیت‌های بدنی و ورزشی تأکید می‌کرد. افزون براین، با توجه به اهمیت متغیرهای نوروتیسم و برونگرایی، از نتایج این مطالعه می‌توان در مداخله‌های رفتاری به شکل تقویت برونگرایی و تضعیف نوروتیسم به‌منظور تقویت گرایش افراد به مشارکت در فعالیت‌های مختلف ورزشی استفاده کرد.