سواد رسانه‌ای و شیوه‌های نظارتی مادران بر مصـرف تلویزیـون‌های ماهواره‌ای نوجوانان/ نوشته : مهدی منتظر قائم و فاطمه حاجی کاظم طهرانی

Abstract

<strong>به</strong><strong>عقیدة</strong><strong>برخی</strong><strong>از</strong><strong>صاحب</strong><strong>­</strong><strong>نظران</strong><strong>رسانه،</strong><strong>شبکه‌های تلویزیونی</strong><strong>ماهواره‌ای از</strong><strong>پرمخاطب</strong><strong>­</strong><strong>ترین</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ها</strong><strong>هستند</strong><strong>تاثیرات</strong><strong>که</strong><strong>تأثیر ب</strong><strong>سز</strong><strong>ایی</strong><strong>در</strong><strong>شکل</strong><strong>‌</strong><strong>گیری</strong><strong>شخصیت</strong><strong>افراد</strong><strong>دارد</strong><strong>. </strong><strong>از</strong><strong>آنجا</strong><strong>که</strong><strong>با</strong><strong>نزدیک</strong><strong>‌</strong><strong>شدن</strong><strong>به</strong><strong>سنین</strong><strong>نوجوانی،</strong><strong>اهمیت</strong><strong>نقش</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ها</strong><strong>و</strong><strong>تأثیری که</strong><strong>بر</strong><strong>نوجوانان</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>گذارد</strong><strong>بیشتر</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>شود،</strong><strong>به‌نظر</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>رسد</strong><strong>نگرانی</strong><strong>والدین</strong><strong>از</strong><strong>تأثیر ماهواره</strong><strong>بر</strong><strong>فرزندان</strong><strong>نوجوانشان،</strong><strong>بیشتر</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>شود</strong><strong>و</strong><strong>نظارت</strong><strong>خود</strong><strong>را</strong><strong>بر</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>نوجوانان</strong><strong>بیشتر</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>کنند</strong><strong>. </strong><br /> <strong>با</strong><strong>توجه</strong><strong>به</strong><strong>اهمیت</strong><strong>بیشتر</strong><strong>نقش</strong><strong>مادر</strong><strong>در</strong><strong>تربیت</strong><strong>فرزند،</strong><strong>به</strong><strong>نظر</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>رسد</strong><strong>مادران</strong><strong>در</strong><strong>نظارت</strong><strong>بر</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>فرزندان</strong><strong>هم</strong><strong>نقش</strong><strong>پررنگ</strong><strong>­</strong><strong>تری</strong><strong>دارند</strong><strong>. </strong><strong>نقش</strong><strong>مادران</strong><strong>در</strong><strong>رابطه</strong><strong>فرزندان</strong><strong>و</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ها</strong><strong>را</strong><strong>می‌توان</strong><strong>در</strong><strong>قالب</strong><strong>انواع</strong><strong>الگوهای</strong><strong>تربیتی</strong><strong>طبقه</strong><strong>­</strong><strong>بندی</strong><strong>کرد</strong><strong>و</strong><strong>نظارت</strong><strong>مادران</strong><strong>بر</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>نوجوانان</strong><strong>را</strong><strong>در</strong><strong>طیفی</strong><strong>از</strong><strong>حذف</strong><strong>مصرف</strong><strong>تا</strong><strong>عدم</strong><strong>نظارت</strong><strong> </strong><strong>قرار</strong><strong>داد</strong><strong>.</strong><br /> <strong>در</strong><strong>این</strong><strong>پژوهش</strong><strong>به</strong><strong>دنبال</strong><strong>یافتن</strong><strong>پاسخ</strong><strong>برای</strong><strong>دو</strong><strong>سؤال</strong><strong>زیر</strong><strong>هستیم</strong><strong>:</strong><br /> <strong> </strong><strong> مادران</strong><strong>از</strong><strong>چه</strong><strong>استراتژی</strong><strong>­</strong><strong>هایی</strong><strong>برای</strong><strong>کنترل</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>فرزندان</strong><strong>نوجوان</strong><strong>خود</strong><strong>استفاده</strong><strong>می</strong><strong>­</strong><strong>کنند؟</strong><br /> <strong> </strong><strong> سواد</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>مادران</strong><strong>چگونه</strong><strong>بر</strong><strong>این</strong><strong>شیوه</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>نظارتی</strong><strong>تأثیر می</strong><strong>­</strong><strong>گذارد؟</strong><br /> <strong>برای</strong><strong>یافتن</strong><strong>پاسخ</strong><strong>این</strong><strong>دو</strong><strong>سؤال</strong><strong>با</strong><strong> 30 </strong><strong>مادر</strong><strong>که</strong><strong>فرزند</strong><strong>نوجوان</strong><strong>دارند</strong><strong>مصاحبة</strong><strong>عمیق</strong><strong>شد</strong><strong>و</strong><strong>تأثیر سواد</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>بر</strong><strong>شیوه</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>کنترل</strong><strong>مادران</strong><strong>بر</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>نوجوانان</strong><strong>­ </strong><strong>بررسی</strong><strong>و</strong><strong>دسته‌بندی شد</strong><strong>. </strong><strong>نتایج</strong><strong>نشان</strong><strong>می</strong><strong>‌</strong><strong>دهد</strong><strong>آموزش</strong><strong>سواد</strong><strong>رسانه</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>مادران،</strong><strong>مهم‌ترین عامل</strong><strong>در</strong><strong>انتخاب</strong><strong>استراتژی</strong><strong>کنترلی</strong><strong>بر</strong><strong>مصرف</strong><strong>تلویزیون</strong><strong>­</strong><strong>های</strong><strong>ماهواره</strong><strong>­</strong><strong>ای</strong><strong>نوجوانان</strong><strong>است</strong><strong>. </strong><strong>فقدان</strong><strong>سواد</strong><strong>رسانه‌ای</strong><strong>مادران</strong><strong>بر</strong><strong>شیوة</strong><strong>کنترل</strong><strong>مصرف</strong><strong>رسانه‌ای</strong><strong>نوجوانانشان</strong><strong>تأثیرات نامناسبی</strong><strong>می‌گذارد</strong><strong>. </strong>