جایگاه معنویت و تجارب اوج از دیدگاه آبراهام مزلو

Abstract

آبراهام مزلو (1970- 1908م) را مبدع و رهبر معنوی مکتب روان‌شناسی انسان‌گرایانه به‌شمار آورده‌اند. هرچند بسیاری از پژوهندگان به بحث و بررسی آرای وی پرداخته‌اند، ولی درخصوص جایگاه معنویت، تجارب اوج و دین در اندیشه‌های این نظریه‌پرداز روان‌شناسی، پژوهش جداگانه‌ای انجام نشده است؛ گویی اندیشه‌های وی دراین‌باره جدی گرفته نشده است. در این مقاله نگارندگان می‌کوشند تا پس از نگاهی اجمالی به رویکردانسان‌گرایی، آرا و نظریه‌های روان‌شناسی آبراهام مزلو در مورددین و اندیشه‌های دینی و معنویت را گزارش کنند. هدف این پژوهش، شناساندن این آموزه مزلو است که معنوی بودن، جزئی از ذات انسان می‌باشد و انسان به‌طور طبیعی، دینی است. در نگاه مزلو معنویت همانند دیگر نیازهای طبیعی انسان (مانند نور خورشید، کلسیم و محبت) است که عدم ارضای آن به روان‌پریشی‌ها، افسردگی‌ها و بحران روانی می‌انجامد. براساس این نیاز، دین به‌معنای عام (معنویت‌گرایی) در طول تاریخ همواره محور اصلی فرهنگ‌های بشری بوده است. افزون بر آن، مزلو معتقد است در همه انسان‌ها استعداد رسیدن به تجارب اوج وجود دارد و بنیان‌گذاران ادیان در مرتبه والایی از این تجربه بهره‌مند بوده و آن را شکوفا کرده‌اند. ریشه و کارکرد اولیه ادیان نهادینه، انتقال احوال عرفانى این بزرگان به دیگران است.