بررسی نقش فعالیت‌های غیر زراعی در امنیت غذایی خانوارهای روستایی مورد مطالعه: دهستان فضل، شهرستان نیشابور

Abstract

در بسیاری از کشورهای توسعه‎یافته و درحال ‎توسعه، کشاورزی تنها منبع اشتغال و درآمد برای خانوارهای روستایی نیست بلکه فعالیت‎های غیرکشاورزی نیز اهمیت بالایی دارند. در همین راستا توسعه فعالیت‌های غیرکشاورزی به افراد و خانواده‌ها این امکان را می‌دهد تا معیشت خود را تأمین نموده و استانداردهای زندگی خود را افزایش دهند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر درآمدهای غیرزراعی در امنیت غذایی خانوارهای محدوده مورد مطالعه انجام ‌شده است. بر اساس هدف، پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش به‌صورت توصیفی– تحلیلی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستاهای دهستان فضل واقع در شهرستان نیشابور می‌باشد. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه با استفاده از فرمول کوکران 304 خانوار تعیین و پرسشنامه­ها با استفاده از روش نمونه­گیری سیستماتیک تکمیل شد. برای محاسبه میزان امنیت غذایی از روش (مقیاس ناامنی غذایی و استاندارد کالری) استفاده ‌شده است. طبقه‌بندی وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی نشان می‌دهد، 9/56 درصد خانوارها دارای امنیت غذایی، 3/30 درصد دارای ناامنی غذایی بدون گرسنگی، 5/11 درصد دارای ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط و 3/1 درصد خانوارها نیز دارای ناامنی غذایی با گرسنگی شدید می‌باشند. در ادامه طبقه‌بندی امنیت غذایی خانوار در دهستان موردمطالعه بر اساس سبد کالای مصرفی نشان می‌دهد که 79/40 درصد از پاسخ‌دهندگان، دارای امنیت غذایی و 21/59 درصد دارای ناامنی غذایی می‌باشند. هم‌چنین نتایج مربوط به آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تی جفت نشان می‌دهد که با افزایش فعالیت‌های غیرزراعی نیز امنیت غذایی خانوارها افزایش پیدا می‌کند، بنابراین می­توان نتیجه­گرفت که تنوع در دستیابی به منابع درآمدی غیر از بخش کشاورزی باعث افزایش دسترسی، دستیابی و ثبات در مصرف مواد غذایی و در نهایت تحقق امنیت غذایی می­شود.