وام‌گیری فعلی در زبان‌های فارسی، کردی و ترکی‌آذربایجانی

Abstract

در این مقاله، به بررسی راه­کارهای انطباق وام­واژه­های فعلی در زبان­های فارسی، کردی و ترکی آذربایجانی می­پردازیم. شواهد موجود بیانگر آن است که زبان فارسی در مقام زبان پذیرا[1]، افعال قرضی را مستقیماً به صورت «فعل» در نظام فعلی خود وارد نمی­کند، بلکه از سه راه­کار عمدۀ دیگر انطباق وام­واژه­های فعلی یعنی «همکرد»، «وام­گیری معنایی» و «درج غیر­مستقیم» استفاده می­کند. با آن­که زبان کردی جزو زبان­های ایرانی است، ولی راه کار «همکرد» در آن رواج ندارد و در عوض، هنگام وام­گیری افعال، در کردی بیشتر از دو راه­کار «درج مستقیم» و «وام­گیری معنایی» استفاده می­گردد. دلیل استفاده از راه­کار «درج مستقیم» را می­توان به شباهت ساختاری، آوایی و معنایی فارسی و کردی و وام­گیری عمدۀ این زبان از فارسی نسبت داد. در زبان ترکی­آذربایجانی، «درج مستقیم» در انطباق وام­واژه­های فعلی جایی ندارد، زیرا مانند گونه­های زبان کردی در داخل ایران ، افعال خارجی به­طور عمده از فارسی وارد این زبان می­گردد و شباهت ساختی، آوایی و معنایی فارسی و ترکی حداقلی است. به­علت همین عدم شباهت (به­خصوص آوایی) است که در این زبان از راه­کار «وام­گیری معنایی» در کنار راه­کار «درج غیر­مستقیم» در مقام راه­کارهای عمدۀ انطباق وام­واژه­های فعلی استفاده می­شود. [1].recipient language