هدایت باطنی و معنوی امام و مسئلة امامت در اندیشة علاّمه طباطبائی و تفسیر المیزان

Abstract

<em>از مراتب عالی ولایت در مسألة امامت، ولایت معنوی است که با اشراف و تصرّف معنوی امام به اذن الهی در نفوس آماده تحقّق می‌یابد. مراد از ولایت معنوی نوعی اقتدار و تسلّط معنوی است که با پیمودن صراط عبودیّت و رسیدن به مقام قرب برای امام به اذن الهی حاصل می‌شود. در دیدگاه علاّمه طباطبائی، ولایت به این معنا غیر از نبوّت، خلافت، وصایت و نیز غیر از امامت به معنی مرجعیّت دینی و یا حتّی زعامت سیاسی است. انسان افزون بر حیات ظاهری، دارای حیات معنوی و باطنی است و برای رسیدن به مراتب عالی در آن نیاز به راهنما و امام و دستورهای خاص دارد. علاّمه طباطبائی امامت را مقامی‌برتر از نبوّت می‌داند که پس از پیمودن مراحل مختلف و آزمایش‌های سخت صلاحیّت آن برای بعضی از انبیاء و افراد خاص به وجود می‌آید و دارندة آن به امر الهی به هدایت باطنی مردم می‌پردازد و با تصرّف ولایی، انسان‌های آماده را به مقصود و مطلوب حقیقی و الهی رهبری می‌کند. علاّمه این نوع هدایت را هدایت به امر می‌نامد. این پژوهش با روش توصیفی و تحلیل متن و به شیوة کتابخانه‌ای درصدد واکاوی هدایت باطنی و ولایت معنوی امام و زوایای آن از منظر علاّمه طباطبائی^(ره)و به صورت خاص، در تفسیر المیزان است.</em>