بازخوانی بیتی از خاقانی (تأملی در مفهوم «دو گروهی» و «کروه» در شعر خاقانی)

Abstract

تاکنون کوشش‌ها و پژوهش‌های ارزشمندی درباره تصحیح دیوان، گزارش ابیات و شرح لغات و تعبیرات دیوان خاقانی انجام شده‌است اما مهجور شدن برخی واژه‌ها و تعبیرها در گذر زمان سبب شده‌است صورت صحیح برخی کلمه‌ها و اصطلاحات از چشم کاتبان و نقادان و مصححان متون پوشیده بماند. بی‌گمان یکی از مهم‌ترین عوامل در بروز چنین لغزش‌هایی، تغییرات رسم‌الخط زبان فارسی در طی قرون ‌است. در این پژوهش به بازخوانی بیتی از خاقانی پرداخته شده‌است و پس از بررسی ضبط‌های مختلف آن در تصحیح‌های مختلف و نیز تأمل در شرح‌های متفاوتی که از آن بیت ارائه شده‌است، صحت و اصالت قرائت‌های موجود ارزیابی شده‌است و در پایان با توجه به ضعف تألیف و نارسایی معنایی بیت، خوانش و معنی دیگری از آن بیان شده‌است.