بررسی بن‌مایه‌های اساطیری در داراب‌ نامه طرسوسی

Abstract

داراب­نامه طرسوسی از جمله قصه­های عامیانه بلندی است که ظرفیت پژوهشی بالایی دارد؛ نقد نمادین و ظرفیت­های رمزی آن، نقد اسطوره­ای، نقد حماسی و نقد سوررئالیستی از جنبه­های پژوهشی این داستان است که اهمیت آن را نشان می­دهد. طرسوسی در این قصه با اقتباس از حماسه ملی ایران، نوعی حماسه تاریخی-دینیِ منثور به دست داده است. بی­تردید نقش حماسه­ها و شخصیت­های حماسی ملی در این قصه، بسیار تأثیرگذار بوده است. اسکندر در این قصه کُنش­هایی حماسی-پهلوانی همچون کنش های رستم، اسفندیار و سام(در سام­نامه خواجو) دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی و به صورت کتابخانه­ای انجام گرفته است، درپی آنیم تا با بررسی بُن­مایه­های اساطیری و تاریخی این قصه، دریابیم که طرسوسی تا چه میزان با اساطیر ملی و فراملی آشنا بوده است و آیا می­توان به تفکیک و دسته­بندی انواع اساطیر و باورها پرداخت. پس از بررسی به این دسته­بندی­ها رسیدیم: اساطیر و باورهایی که منشأ ایرانی دارند، اساطیر و باورهایی که منشأ اسلامی دارند و اساطیر و باورهایی که منشأ سامی دارند.