تحلیل ارتباط «سنبله» و «اسد» در بیتی از نظامی

Abstract

نظامی‌گنجوی از شاعران مشهور ادبیات فارسی است که از دیرزمان. شعر او را محتاج شرح و تفسیر دانسته‌اند. یکی از دلایل پیچیدگی شعر نظامی، به‌ کارگیری دقیق اصطلاحات نجومی و استفاده‌ از ظرفیت‌های فراوان تصویرآفرینی بروج و اجرام آسمانی است. در این نوشتار، بیت:<br /> خوشه کزو سنبل تر ساخته<br /> سنبله را بر اسد انداخته<br /> <br /> که در مقدمه مخرن‌الاسرار و در باب معراج پیامبر (ص) آمده، تشریح شده است. شارحان مخزن‌الاسرار، به دلیل ساده انگاشتن این بیت یا عدم دقت در تصویرآفرینی نظامی، ظرافت بیت را دریافت نکرده‌ و بعضاً معنایی ارائه کرده‌اند که با نازک‌اندیشی و اطلاعات دقیق نظامی از بروج فلکی، هم‌خوانی ندارد.