بررسی عوامل فقر خانوارهای روستایی در خراسان شمالی

Abstract

تمرکز فقرا و محرومان در مناطق روستایی کشور توجه به روستاها در برنامه‌های توسعه و طرح‌های فقرزدایی را ایجاب می­کند. هدف مطالعه حاضر بررسی ویژگی‌هایی از خانوارهای روستایی استان خراسان شمالی است که به­نظر می‌رسد عواملی مؤثر در احتمال فقیر شدن خانوارها باشند. داده‌های 679 خانوار از طرح هزینه و درآمد خانوار مرکز آمار سال 1389 استخراج شد. همچنین، برای بررسی تأثیر متغیرهای بار تکفل، جنس، سن، مخارج آموزشی و بهداشتی، و کشاورز یا غیرکشاورز بودن خانوارها بر احتمال فقیر شدن آنها، از مدل توبیت استفاده شد. در متغیر وابسته، مقدار واقعی درآمد خانوار برای خانوارهای با درآمد بالاتر از خط فقر و مقدار صفر برای خانوارهای با درآمد پایین‌تر از خط فقر مفروض است. نتایج مدل نشان می­دهد که متغیرهای بار تکفل، سن و جنس سرپرست خانوار رابطه مستقیم و سایر متغیرها رابطه معکوس با احتمال فقیر شدن دارند. برای افزایش بازدهی مشاغل روستایی، ایجاد فرصت‌های آموزشی و دوره­های مختلف ترویجی متناسب با این مشاغل، گسترش استفاده از فناوری‌های جدید و کنترل موالید توصیه می‌شود.