اثرات روش‌های مدیریت علف‌های هرز بر تراکم و زیست‌توده آن‌ها و عملکرد زعفران

Abstract

به‌منظور بررسی و مقایسه روش‌های شیمیایی و غیر شیمیایی مدیریت علف‌های هرز مزارع زعفران(<em>Crucus sativus</em>) آزمایش‌های مزرعه‌ای طی سال‌های 1388 تا 1390 در ایستگاه تحقیقات زعفران و گیاهان دارویی شهرستان گناباد به‌صورت طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با 6 تیمار و سه تکرار به اجرا درآمد. تیمارها شامل گیاه پوششی جو (<em>Hordeum vulgare</em>)، مالچ بستر قارچ، علف‌‌کش گالانت سوپر (هالوکسی فوپ-آر- متیل) (EC%10)، علف‌کش شوالیه (مزوسولفوروم + یدوسولفوروم) (WG%6)، وجین دستی و شاهد (عدم کنترل) بودند. به‌منظور تعیین قابلیت کنترل علف‌های هرز وزن خشک علف‌های هرز و نیز وزن خشک برگ، وزن ترگل و وزن خشک کلاله زعفران اندازه‌گیری و مقایسه شد. بررسی وضعیت علف‌های هرز مزرعه نشان‌داد که علف‌های هرز غالب در محل موردمطالعه شامل جو دره (<em>Hordeum murinum</em>)، جو موشی (<em>Hordeum spontaneum</em>)، ازمک (<em>Cardaria draba</em>) و بومادران (<em>Achillea millefolium</em>) بودند. علف‌کش‌ شوالیه تأثیر قابل قبولی در کنترل علف‌های هرز برگ باریک و برگ‌پهن داشته اما به نظر می‌رسد این علف‌کش بر رشد گیاه زعفران نیز اثرات منفی داشته زیرا تراکم گیاه زعفران را در سال بعد در کرت‌های استفاده‌شده کاهش داد. علف‌کش گالانت سوپر علف‌های هرز برگ باریک را به‌خوبی کنترل نمود اما باعث کاهش عملکرد کلاله خشک و زیست‌توده برگ زعفران نیز شد. مالچ استفاده‌شده نتوانست علف‌های هرز را کنترل کند، اما باعث افزایش عملکرد نسبت به تیمار شاهد شد. گیاه پوششی جو تأثیر فراوانی در کاهش زیست‌توده علف‌های هرز برگ باریک و برگ‌پهن داشت. تیمار گیاه پوششی جو کم‌ترین زیست‌توده علف‌های هرز را سبب شده و همانند تیمار وجین دستی در کاهش زیست‌توده علف‌های هرز مؤثر بود. این گیاه پوششی به دلیل کنترل مناسب علف‌های هرز، عدم ایجاد اثرات نامطلوب بر گیاه زعفران و همچنین تولید یک محصول جنبی بر سایر روش‌های مطالعه شده در این تحقیق برتری داشت.