اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و خودانتقادی نوجوانان شهر آباده

Abstract

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و خودانتقادی نوجوانان شهر آباده انجام بود.روش‌ها: این پژوهش با روش نیمه‌تجربی و طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون همراه با گروه کنترل و پیگیری دوماهه انجام شد. جامعۀ آماری شامل کلیه دانش‌آموزان دختر 14 تا 18 ساله شهر آباده در سال 1402 بوده است. نمونه پژوهش شامل 68 نفر از دانش‌آموزان دختر شهر آباده بود که در محدودۀ سنی 14 تا 18 ساله قرار داشتند و به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. هر دو گروه در مرحلۀ پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری، پرسشنامۀ خود انتقادی تامسون و زاروف و پرسشنامۀ تنظیم شناختی هیجان گارنفسکی را تکمیل نمودند. گروه آزمایش، طی 8 جلسه تحت آموزش مبتنی بر پذیرش وتعهد قرار گرفت. در نهایت، داده‌های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس تک متغیره (ANCOVA) و آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره (MANCOVA) مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از آزمون‌های تحلیل کوواریانس تک‌متغیره و چندمتغیره نشان از تأیید اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد بر هر دو متغیر وابستۀ پژوهش حاضر هم در زمان پس‌آزمون و هم پیگیری با ضریب معناداری (05/0>p) داشت. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های پژوهش حاضر می‌توان چنین نتیجه گرفت که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد با بهره‌گیری از فنونی همانند کاربرد تکنیک‌های ذهنی، مشاهده خود به عنوان زمینه، تکنیک‌های گسلش شناختی، تصریح ارزش‌ها و عمل متعهدانه می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت بهبود تنظیم شناختی هیجان و خودانتقادی جوانان مورد استفاده گیرد.