بررسی تطبیقی پر داخت پیش از موعد قرارداد در اسلام وحقوق موضوعه واسناد بین المللی

Abstract

زمان اجرای تعهد، از عناصر اساسی و تأثیرگذار در روابط قراردادی و تعیین‌کننده حدود مسؤولیت طرفین است. طرفین قرارداد ملزم‌اند تعهدات خود را در موعد مقرر ایفا کنند؛ موعدی که معمولاً ناشی از توافق آن‌ها است و در صورت فقدان توافق، با استناد به عرف و قانون تعیین می‌شود. در حالی‌که تأخیر در ایفای تعهد امری شایع با ضمانت اجرای مشخص است، پرسش اصلی این پژوهش آن است که آیا متعهد می‌تواند تعهد خود را پیش از موعد مقرر اجرا کند و آیا متعهدٌله ملزم به پذیرش چنین ایفایی است؟ بررسی انجام‌شده نشان می‌دهد که برخلاف اسناد مهم بین‌المللی در حوزه قراردادها و قوانین برخی کشورها که مقررات صریح و روشنی در این زمینه دارند، نظام حقوقی ایران فاقد نص قانونی مشخص درباره اجرای پیش از موعد تعهد است. این مقاله با روش تحلیلی-تبیینی، ضمن تحلیل دیدگاه‌های حقوقدانان، فقها و اسناد بین‌المللی، نتیجه می‌گیرد که در صورتی که موعد اجرای تعهد صرفاً به نفع یکی از طرفین باشد، وی می‌تواند با اسقاط آن، زمینه اجرای زودهنگام تعهد را فراهم سازد. اما در صورت بقای اجل و عدم رضایت طرف ذی‌نفع، الزام قانونی به پذیرش اجرای پیش از موعد وجود ندارد. یافته‌های پژوهش می‌تواند مبنای اصلاح قانونگذاری و ارتقای امنیت حقوقی در قراردادهای داخلی و بین‌المللی قرار گیرد