تبیین عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری شهر هوشمند بر اساس تاب‌آوری زیرساختی مطالعه موردی: شهر اهواز

Abstract

شهر هوشمند و تاب‌آور دو مفهوم متفاوت هستند، اما می‌توانند با یکدیگر ترکیب شوند تا بهبود زندگی شهروندان را در مواجهه با چالش‌های مختلف تسهیل کنند. استفاده از فناوری‌های پیشرفته در ساختار شهر هوشمند می‌تواند به تقویت تاب‌آوری شهر در مواجهه با چالش‌های مختلف کمک کند، لذا، در پژوهش حاضر عوامل تأثیرگذار در شکل‌گیری شهر هوشمند بر اساس تاب‌آوری زیرساختی موردبررسی قرار گرفت. جمع‌آوری داده‌ها به روش کتابخانه‌ای و پرسشنامه انجام گرفت. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها به کمک تحلیل عاملی و آزمون رگرسیون چند متغیر در نرم‌افزار اس.پی اس. اس و مدل‌سازی معادلات ساختاری در محیط نرم‌افزار ایموس صورت پذیرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد عامل بهره‌گیری از زیرساخت‌های انرژی محور هوشمند در جهت کاهش آسیب‌پذیری نخستین عامل شکل‌گیری شهر هوشمند بر اساس تاب‌آوری زیرساختی در شهر اهواز به شمار می‌آید. هم‌چنین، عواملی همچون؛ زیرساخت‌ها و سرمایه اجتماعی، مدیریت زیرساخت‌های هوشمند شهری و مدیریت هوشمند و یکپارچه زیرساخت‌های اطلاعاتی جهت تحقق شهر هوشمند تاب‌آور به ترتیب رتبه دوم تا چهارم را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج همچنین نشان داد عوامل شش‌گانه استخراج‌شده تاب‌آوری زیرساختی 723/0 درصد از واریانس متغیر شهر هوشمند، سپس، زیرساخت تأسیساتی و انرژی به میزان 7/53 درصد بر تحقق شهر هوشمند، زیرساخت نهادی-مدیریتی 1/63 درصد بر تحقق شهر هوشمند و زیرساخت اجتماعی 27/3 درصد بر تحقق شهر هوشمند اثرگذار است. هوشمند سازی خدمات امداد و نجات مثل آتش‌نشانی، ساخت مسیرهای هوشمند جهت حرکت خودروهای ویژه و خدمات رسان، برنامه‌ریزی مطلوب محلات هوشمند بر اساس سرمایه اجتماعی و مدیریت هوشمند و یکپارچه زیرساخت‌های اطلاعاتی، انرژی و تأسیساتی از جمله پیشنهادهایی است که بر اساس نتایج پژوهش ارائه‌شده است.