راهبرد جمهوری اسلامی ایران در قبال تحولات بحرین از منظر نظریه سازه‌انگاری

Abstract

تحولات عظیم رخ‌داده در برخی کشورهای خاورمیانه و افریقا با عنوان «بیداری اسلامی» طی سال‌های اخیر، تأثیرات عمیقی در منطقه خاورمیانه برجای گذاشته است. اما در این بین، بیداری اسلامی در کشور بحرین، از اهمیت خاصی برای جمهوری اسلامی برخوردار است. با عنایت به هویت ظلم‌ستیزانه و اسلامی ـ شیعی اکثریت معترضان و به‌ویژه جمعیت «الوفاق» در این کشور و تعاملات معنوی بسیار نزدیک رهبران این جنبش با جمهوری اسلامی، به‌نظر می‌رسد بر مبنای آموزه‌ها و محورهای موجود در نظریه سازه‌انگاری بتوان راهبرد اتخاذ‌شده در سیاست خارجی جمهوری اسلامی در قبال بیداری اسلامی در بحرین را تحلیل کرد. یافته‌های این مقاله، نشان می‌دهد بر مبنای آموزه‌های مطروحه در نظریه سازه‌انگاری، جمهوری اسلامی ایران بر اساس هویتی که از خود‌، رژیم‌های آل‌سعود عربستان و آل‌خلیفه تعریف کرده و تحولات بحرین را مصداقی بارز از بیداری اسلامی می‌داند‌، سیاست خارجی خود را در قبال این تحولات پی‌گیری می‌کند. حمایت کامل سیاسی و رسانه‌ای از گروه سیاسی غیردولتی اسلام‌گرای الوفاق بحرین و شخص شیخ علی سلمان دبیر کل آن‌، مصداقی بارز بر این مدعاست. به بیان دیگر، به‌نظر می‌رسد ساختار بین‌الاذهانی شکل‌گرفته بین ایران و جمعیت الوفاق به نمایندگی از شیعیان بحرین (عقاید مشترک، دشمنان مشترک و اهداف همراستا‌)، باعث شده تا جمهوری اسلامی ایران‌، حمایت از این گروه سیاسی غیردولتی را تأمین‌کننده منافع ملی و مقوم اصول و ارزش‌های نظام خود بداند.