فصلنامه علمی – پژوهشی شیعه شناسی
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
بررسی نسبت اعتقاد به وفات امام دوازدهم به ابوسهل نوبختی
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)ابوسهل نوبختی(311ق) از متکلمان برجستهٔ شیعه در دورهٔ غیبت صغراست. محمد بن اسحاق ندیم دربارهٔ اعتقاد ابوسهل به وفات امام دوازدهم ادعایی کرده که این مقاله به بررسی آن پرداخته است. ندیم، ابوسهل را یکی از بزرگان شیعه دانسته ...
-
استعاره ظرف و مظروف (نظریه ای در باب ماهیت وحی)
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)وحی به حسب زمینهٔ خاص خود، تشخص ویژه پیدا میکند. مظروف وجود لایتناهی باری‌تعالی و نور بینهایت اوست که در ظروف مختلف، به اشکال متفاوتی ظاهر میشود. هرچند خداوند نامتناهی است، اما پیامبر با توجه به مخلوق (و محاط) بودن و ...
-
بررسی ساحت‌های نمادین شیعی در آرایه‌ها و کتیبه‌های مسجد جامع دزفول
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)بارزترین تجلیگاه معنویت و هویت متعالی انسانی را میتوان در لایههای پنهان هنر قدسی، و اوج شکوفایی هنر معماری مقدس اسلامی را میتوان در ساخت مساجد شیعی یافت. با ارتقای شیعیان در زمینههای مالی و سیاسی و نفوذ مذهب تشیع در ...
-
بررسی تطبیقی مولفه های منجی و دجال در روایات فریقین «مطالعه موردی کتب «صحیح مسلم» و «کمال الدین»»
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)برخی از نواندیشان مسلمان با ادعای عدم ذکر روایات مهدویت در کتب صحیحین، عقیدهٔ «مهدویت» را انکار نموده و آن را برگرفته از عقاید شیعه دانستهاند. برای بررسی این ادعا، کتاب «صحیح مسلم» از منابع اهل سنت و کتاب «کمال‌الدین» ...
-
بررسی دیدگاه پروفسور فان اس در خصوص رافضیان و عقاید آنها
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)یکی از آثار مهم یوزف فان اِس. اسلام‌شناس آلمانی، کتاب «کلام و جامعه» است. بخشی از جلد اول این کتاب به تبیین دیدگاه‌های کلامی شیعه اختصاص یافته است. یکی از فرقه‌های شیعه که دربارهٔ آن سخن گفته شده، شیعهٔ رافضی است. بازشناسی ...
-
معرفی و ارزیابی مجلس سی‌ام امالی شیخ صدوق (یازده نقد داده های عاشورایی مجلس سی ام)
(موسسه شیعه شناسی, 2023-12-22)داده‌های تاریخی کتاب «الامالی» شیخ صدوق دربارهٔ مقتل امام حسین از موضوعات مهم پژوهش‌های عاشورایی است. مجالس محدثان شیعی همواره به واقعهٔ عاشورا و امام حسین توجه ویژه‌ای داشته‌اند. کتاب مزبور نیز اخبار ارزشمندی در این ...
-
نقد و بررسی مواجهه جدلی غزالی در نسبت ضعف ایمان و شرب خمر به فلاسفه
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)موافقت و مخالفت با فلسفه از صدر اسلام همواره در بین مسلمانان طرفدارانی داشته و به شیوه‌های مختلف علمی و عرفی انجام شده است. در برخوردهای عرفی و خطابی، گاه تکفیر و اتهام به خروج از دین و مراعات نکردن ظواهر شریعت نیز مشاهده ...
-
تحلیل محتوای روایات علوی و نقد عقاید اهل نهروان از اولین قتل تکفیری اهل نهروان تا پایان جنگ نهروان
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)با توجه به قُبح و تفرقه‌افکنی قتل‌های تکفیری و با توجه به اهتمام خوارج عصر علوی به چنین قتل‌هایی، از جمله الزامات، پاسخ به این پرسش است که امیرالمؤمنین در مواجهه با قتل‌های تکفیری خوارج چه مضامینی بیان فرمودند؟ و آیا ...
-
عاشورا و مکتب آنال
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)عظمت حادثه کربلا تأثیرات عمیق و گسترده سیاسی و اجتماعی در تاریخ اسلام و بهویژه تاریخ تشیع داشته است. برای درک بهتر این واقعه تاریخی، شناخت منابع گزارشهای این رویداد حایز اهمیت است. از دیرباز، ادعای نامکتوب ماندن گزارشهای ...
-
مطالعة تحلیلی بر مضامین عناصر شیعی در آثار فلزکاری کتیبه‌دار دورة صفوی در موزة خوی
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)از جمله آثار و شاخه‌های هنری ایران، هنر فلزکاری است که در طول تاریخ، بهویژه در مبحث هنرهای سنتی انعکاس‌دهنده دیدگاه‌های آیینی و مذهبی بوده است. در این میان، آثار فلزی دوران صفوی حایز اهمیت بسیار است؛ زیرا این مقطع از ...
-
جایگاه کلامی مرجعیت در تشیع: نقدی بر کتاب (پاسداران تشیع: اقتدار مذهبی و شبکه‌های خانوادگی فراملی)
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)مرجعیت در مکتب تشیع استمرار امامت در عصر غیبت است و مرجع تا اندازه ممکن، وظایف امام معصوم را برعهده می‌گیرد. بنابراین مطالعه جایگاه مرجعیت در تشیع با رویکرد صرف جامعه‌شناختی نمی‌تواند مبانی اصلی و نیز تمام ابعاد مرجعیت ...
-
تبیین راهکارها و راهبردهای مطلوب جهت تحقق سنجی پنج اصل مسجدمحوری، آموزش محوری، محله محوری، درون‌گرایی و طبیعت محوری در معماری مسجد مدرسه‌ها براساس روایات شیعه
(موسسه شیعه شناسی, 2023-09-23)آموزههای شیعی منبعث از قرآن مجید و در کلام معصومان راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به صورت اصولی فرازمانی و فرامکانی ارائه داده که قابل بهره‌برداری است. یکی از فضاهای معماری و شهری که از دیرباز منعکس‌کننده ایدئولوژی ...
-
امام موسی صدر و روش تفسیر سیاسی-اجتماعی شیعی از قرآن در جامعه متکثر
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)جامعه لبنان در خاورمیانه به‌خاطر زیست‌بوم پیروان ادیان مختلف، جامعه‌ای متکثر محسوب می‌گردد و این فرصتی مناسب برای شناخت شهروندان و پیروان ادیان، مذاهب و اقوام از یکدیگر است. از سوی دیگر این جوامع مستعد تنشها و منازعه‌های ...
-
میراث دوگانه قرن شیعه: همگرایی و واگرایی مذاهب اسلامی در عصر آل‌بویه
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)دوران تسلط خاندان آل بویه بر دارالخلافه بغداد (334-447ق)، که به «قرن شیعه» معروف است، اغلب به عنوان دوره‌ای از احیای فرهنگی و علمی در جهان اسلام شناخته میشود. این پژوهش با بهره‌گیری از رویکرد تاریخی- تحلیلی، به بررسی ...
-
بررسی عوامل موثر بر طرح نظریه حکومت اسلامی ؛مطالعه موردی آراء امام خمینی و آیت الله محمد باقر صدر
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)نظریه «حکومت اسلامی» یا گفتمان تفکیک‌‌ناپذیری دین از سیاست از گفتمان‌های مشهوری است که توسط برخی از فقهای شیعه در تاریخ تشیع بهعنوان راه نجات جوامع شیعی از بحران‌های گوناگون ارائه شده است. در این گفتمان، اسلام بهمثابه ...
-
صورتبندی مؤلفه‌های پدیدارشناختی مذهب تشیع در برساخت جغرافیایی هویت ملی ایران در عصر صفوی
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)نگاه غیر تعمیمگرا به هویت ملی و وابسته دانستن آن به اندیشه‌های سیاسی، در مطالعات جغرافیای سیاسی- انتقادی در سالیان اخیر مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در این زمینه یکی از مکاتب زمینه‌ساز در باب مطالعه چگونگی برساخت بُعد ...
-
نشانه‌شناسی نمادهای مذهبی در فلزکاری دوره صفوی با تأکید بر نقوش هندسی و خیالی
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)«نشانه‌شناسی» به طور ساده علمی است که به بررسی نشانه‌ها، از جمله شناخت نمادهای مذهبی می‌پردازد. ازآنرو که در دوره صفویه فلزکاری از اهمیت زیادی برخوردار و دارای ارزش فرهنگی، هنری و مذهبی در ابعاد مادی و معنوی بود، پژوهش ...
-
کارآمدی الگوی تحلیل گفتمان انتقادی ون لیوون در تحلیل متون نقر شده بر سکه‌های عصر شاه اسماعیل صفوی
(موسسه شیعه شناسی, 2023-06-22)بازتولید اندیشة نهفته در هر متن با دستیابی به گفتمان‌هایی که کارگزاران اجتماعی در افکار عمومی می‌سازند، امکان‌پذیر است. ون لیوون در نظریه‌ای گفتمانمدار از رویکردهای تحلیل گفتمان انتقادی، لایههای پنهان متن را با تأکید بر ...
-
سندسازی‌ها و انتحالات خصیبی در الهدایة الکبری
(موسسه شیعه شناسی, 2023-03-21)پژوهش‌های متعددی جایگاه ویژۀ حسین بن حمدان خَصیبی (م 346ق یا 358ق) را در شکل‌گیری فرقۀ غالی نصیریه نمایانده‌اند. بااین‌حال، کم‌تر پژوهشی به روش استفاده خصیبی از منابع و مشایخ روایی پرداخته است. این مسأله بهویژه به خاطر ...
-
تبیین نسبت عوامل مهاجرت فقهای بحرانی و گسترش معارف شیعی در بندر لنگه طی دو سده اخیر
(موسسه شیعه شناسی, 2023-03-21)«بحارنه» از مهمترین گروههای اجتماعی شیعه منطقه بحرین از سدههای نخستین اسلامی تا دوره معاصر هستند که طی قرون متمادی جمعیت غالب این منطقه را تشکیل میدهند. در دو سدة اخیر، بسیاری از آنان به علل گوناگون به سرزمین‌های مجاور ...
