همبسته‌های آکوستیکی تکیه و تمایز دستوری افعال همسان گویش مشهدی

Abstract

مقدمه: پژوهش حاضر به افعال همسان گویش مشهدی که در ساخت‌های متفاوت دستوری به کار می‌روند، پرداخته است. این افعال به دو بخش دو هجایی و بیش از دو هجایی تقسیم شد. روش: پژوهش توصیفی- تحلیلی حاضر بر روی ۱۰ مرد گویشور مشهدی در محدوده‌ی سنی ۴۰ تا ۶۰ سال انجام شد. نقش همبسته‌های آکوستیکی تکیه و تاثیر آن بر تمایز دستوری افعال همسان گویش مشهدی به وسیله‌ی پارامترهای صوتی مهمِ نوای گفتار یعنی فرکانس پایه، شدت و دیرش بررسی گردید. در این بررسی ۹۶۰ فعل تولید و به وسیله‌ی نرم افزار تحلیل گفتار پرات بررسی شد. این افعال در ۸ زمان دستوری حال استمراری و آینده، ماضی ساده و ماضی نقلی، ماضی استمراری و ماضی نقلی مستمر، ماضی بعید و ماضی ابعد است. یافته‌ها: افعال دو هجایی همسان زمان دورتر، با دیرش و زیروبمی بیشتری تولید می‌شود و افعال زمان نزدیک‌تر، از دیرش و زیرو بمی کمتری برخوردار است. افعال چند هجایی همسان، جایگاه تکیه‌ی متغیر دارند.نتیجه‌گیری: گویشور مشهدی برای القاء مفهوم زمان دورتر در افعال دو هجایی نیازمند دو عامل دیرش و فرکانس پایه است و در افعال بیش از دو هجایی نیازمند جابه‌جایی جایگاه تکیه می‌باشد.