همبسته‌های نوایی پرسش‌واژه‌ها در پرسش‌های استفهامی زبان فارسی

Abstract

پرسش‌های استفهامی دو دسته‌اند: یکی پرسش های استفهامی مبتداسازی‌شده و دیگری پرسش‌های استفهامی پایه. دستۀ اول پرسش‌هایی است که در آن‌ها پرسش‌واژه از جایگاه اصلی خود به ابتدای جمله منتقل می‌شود و دسته دوم شامل پرسش‌هایی است که در آن‌ها کلمه‌ی پرسشی در همان جایگاهی که همتای خبری آن قرار دارد، باقی می‌ماند. در این پژوهش، همبسته‌های نوایی پرسش‌واژه-ها در پرسش‌های استفهامی پایه در زبان فارسی را در چارچوب یک مطالعه آزمایشگاهی بررسی کردیم تا عوامل نوایی تاثیرگذار بر تمایز آوایی پرسش‌واژه‌ها از همتاهای غیراستفهامی‌شان را به دست آوریم. نتایج نشان داد دیرش هجای تکیه‌برِ و فاصله زمانی بین دو نواخت L و H (وقفه زمانی L-H) در سطح هجای تکیه‌بر برای تمام پرسش‌واژه‌ها در تمامی جایگاه‌ها از همتاهای غیراستفهامی‌شان به طور معناداری کمتر است. بررسی همبستگی دو پارامتر دیرش هجای تکیه‌بر و وقفه زمانی L-H نشان داد فاصله زمانی نواخت‌های L و H تکیه زیروبمی پرسش‌واژه‌ها به طور نظام‌مند وابسته به دیرش هجای تکیه‌بر است. به این ترتیب اینگونه بحث کردیم که شکل کلی منحنی زیروبمی در محل وقوع پرسش‌واژه به طور معناداری از همتای خبری آن متفاوت است و فارسی‌زبانان از تمامی عوامل نوایی وابسته به زمان و فرکانس پایه برای تمایز پرسش‌واژه‌ها از سازه‌های غیرپرسشی استفاده می‌کنند.