مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی

Abstract

هدف: اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی یکی از شایع‌ترین اختلالات عصبی- رشدی است. پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی تحریک الکتریکی فرا­جمجمه­ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه بر بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انجام شد.روش: پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش، شامل کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی شهر اردبیل بود که به مرکز روانپزشکی بیمارستان فاطمی شهر اردبیل در سال 1401 مراجعه کردند. از میان این جامعه، به روش نمونه­گیری هدفمند، 60 کودک دارای اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی در سه گروه آزمایش 1، آزمایش 2 و کنترل (هر گروه 20 نفر) جایگزین شدند. داده­ها با استفاده از مقیاس درجه­بندی والدین کانرز (1978)، آزمون ماتریس­های پیشرونده ریون (2000) و پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان گرانفسکی (2002) جمع‌آوری شد. آزمودنی­های گروه آزمایش اول تحریک الکتریکی مغز (tDCS) و گروه آزمایش دوم نیز مداخله توانبخشی شناختی را دریافت کردند. گروه کنترل مداخله­ای را دریافت نکرد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با نرم‌افزار SPSS-25 و با تحلیل کواریانس چند متغیره (مانکوا) و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معناداری بین گروه‌ها در تنظیم هیجان (05/0>P) وجود دارد. گروه‌های آزمایشی تحریک الکتریکی فراجمجمه­ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی از تنظیم هیجان بالاتری در مقایسه با گروه کنترل برخوردار بودند. همچنین با کنترل اثر پیش­آزمون در دو گروه آزمایشی، بین دو روش تحریک الکتریکی فراجمجمه­ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی تفاوت معنی­داری وجود ندارد (05/0>P).نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج بدست آمده، می‌توان گفت مداخله تحریک الکتریکی فراجمجمه‌ای مغز (tDCS) و توانبخشی شناختی مبتنی بر رایانه در بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی اثربخش بودند. لذا از هر دو مداخله برای بهبود تنظیم شناختی هیجان کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش­فعالی می‌توان استفاده کرد.