بررسی گفتمان‌های غالب اولین نشریات زنان دوره‌ی پسامشروطه و رویارویی سنت و مدرنیته

Abstract

پژوهش حاضر مطالعه تاریخی و زبان‌شناختی اولین نشریات زنان در عصر پسامشروطه است. بررسی مطالبات زنان در این نشریات، همچنین شکل‌گیری و منازعه گفتمان‌های ایجادشده در ایران در جستجوی تجدد می‌تواند راهی جهت شناخت ماهیت جنبش‌های زنان تا به امروز باشد. در این راستا پژوهش حاضر در جهت پاسخ به چگونگی نمود صدای زنان در نشریات مطبوع آنها تمام شماره‌های موجود از دو نشریه «شکوفه» و «زبان زنان» در کتابخانه ملی همچنین شماری از کتاب‌ها و مقالات مربوط به تاریخ‌نگاری جنبش‌های زنان را به عنوان پیکره پژوهش مورد بررسی قرار داد. بر اساس نظریه گفتمان لاکلا و موف، دال های شناور، وقته ها، عناصر و مفصل بندی گفتمان های غالب این نشریات موردبررسی قرار گرفتند. بررسی این موارد با در نظر گرفتن شرایط تاریخی و اجتماعی نشان داد رویارویی سنت و مدرنیته در بروز و ظهور این گفتمان‌ها نقشی اساسی داشته است. شاید بتوان این‌گونه نتیجه گرفت که دال‌های اصلی گفتمان تجدد به یاری دال‌های گفتمان سنت به شکل‌گیری دال‌هایی تهی منجر شدند که برخی از آن‌ها در کل اجتماع همه‌گیر نشدند و به تصور اجتماعی درنیامدند و به‌عنوان مفاهیمی سرکوب‌شده در برهه‌های تاریخی دیگر و به اشکالی دیگر ظهور کردند و جنبش‌هایی نیز به همراه داشتند.