بررسی تأثیر راهبرد مدیریت بحران و مشا رکت مردمی بر اثربخشی مدیریت بحران

Abstract

بحران‌ها رویدادهای اجتناب‌ناپذیر زندگی در عصر کنونی هستند. تحقیق حاضر که به‌صورت کاربردی و به شیوة توصیفی (پیمایشی) انجام شده است به بررسی نقش راهبرد و مشارکت مردمی در اثربخشی مدیریت بحران پرداخته است. جامعة آماری تحقیق را کارکنان، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دانشگاه زنجان و سایر افرادی که از طریق شبکه‌های اجتماعی با آنها در ارتباط بودند، شامل می‌شود. برای جمع‌آوری داده از پرسشنامه استفاده شد که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت. برای سنجش متغیرهای راهبرد مدیریت بحران، مشارکت مردمی، و اثربخشی مدیریت بحران به ترتیب از پرسشنامه لین موئه و پاتراناراکول (2006)، منوریان (1389) و پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شد. در کل تعداد 330 پرسشنامه‌ به‌صورت برخط جمع‌آوری شد و مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و مدل‌سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار SmartPLS انجام شد. نتایج نشان داد که همبستگی معنی‌داری بین متغیرهای تحقیق وجود دارد و راهبرد مدیریت بحران به تنهایی می‌تواند 70 درصد از واریانس متغیر وابسته (اثربخشی مدیریت بحران) را تبیین کند. به‌علاوه، راهبرد مدیریت بحران و همچنین مشارکت مردمی تأثیر مستقیم و معنی‌داری بر اثربخشی مدیریت بحران داشتند. تأثیر راهبرد مدیریت بحران بر مشارکت مردمی نیز معنی‌دار بود ولی نقش میانجی مشارکت مردمی در رابطة بین راهبرد مدیریت بحران و اثربخشی آن تأیید نشد. داشتن راهبرد مشخص برای مدیریت بحران می‌تواند تاثیر معنی‌داری بر اثربخشی آن داشته باشد. تدوین راهبرد پیشگیرانه برای مدیریت بحران می‌تواند نقش مؤثری بر اثربخشی مدیریت بحران داشته باشد. به‌نظرمی‌رسد افزایش مشارکت مردمی می‌تواند موفقیت اجرای راهبرد مدیریت بحران را تضمین کند.