«نفی عسر و حرج» به مثابه‌ی بنایی برای اصول تربیتی در آیینه آیات و روایات

Abstract

«نفی عسر و حرج» به مثابه­ی بنایی برای اصول تربیتی در آیینه آیات و روایاتچکیده:یکی از مشهورترین قواعد فقه تربیتی که همواره مورد توجّه بسیاری از علماء بوده، قاعده­ی « نفی عسر و حرج» است. مفاد اولیه­ی این قاعده آن است که امتثال تکالیف تا زمانی برای مکلّفین واجب است که باعث ایجاد مشقّت برای آنها نگردد؛ در غیراین صورت تکلیفی ساده­تر جایگزین شده و در پاره­ای از مواقع حتّی اصل تکلیف نیز از عهده­ی مکلّف برداشته می­شود. عسر و حرج همواره یکی از موانع جدّی بر سر راه متربّیان در معنای عامِ آن بوده است. بنابراین ردّپای این قاعده را در امور تربیتی نیز می­توان به وضوح مشاهده نمود. از جمله­ی اموری که امروزه شاید بیش از هرچیز دیگری بعد از تکالیف عبادی از اهمیّت برخوردار است، مسأله­ی تربیت است. نهاد « نفی عُسر و حَرَج» یکی از مهمترین مبانی در راستای رعایت شرایط متربّی جهت انجام تکالیف وی است که بدون شک بررسی آن اهمیّت و ضرورت پرداخت به آن را در پیش چشمان اهل علم نمایان می­کند.کلیدواژه­ها: نفی عُسر و حَرَج،واعد فقهی، اصول تربیتی، روش­های تربیتی، تربیت، متربی