برساخت گفتمانی سیاست زبان در روند نوسازی ایران نمونۀ موردی نشریۀ کاوه (1294-1301)

Abstract

ایران کشوری چندقومی و چندزبانه است، اما با آغاز روند نوسازی در ایران، برساختۀ سیاست زبان در حکومت پهلوی اول ، از حکم زبان فارسی به عنوان زبان مشترک به حکم زبان فارسی به عنوان زبان واحد حرکت کرده و سیاست تک زبانی را شرط وحدت ملی در ایران قرار می‌دهد. با اتخاذ این سیاست زبانی تنها به زبان فارسی امکان رشد و بالندگی داده شد و دیگر زبانهای ایران از حوزه‌های رسمی کنار نهاده شدند. فرض تحقیق بر آن است که سیاست زبانی ماهیتی گفتمانی داشته و برساخته است. از آنجا که نشریه‌ی کاوه از نشریات گفتمان‌ساز پیش از برآمدن نظم جدید بوده است، پژوهش با فرض گفتمانی بودن ماهیت سیاست زبانی و برساخته‌ی اجتماعی بودن آن، با اتخاذ نظریه‌ی گفتمان لاکلائو و موف و به کارگیری امکانات تحلیل متن تحلیل گفتمان انتقادی به تحلیل گفتمان تمام شماره‌های روزنامه پرداخته است. پژوهش وحدت زبانی را دال اصلی شبکه‌ی معانی هویت ایرانی در گفتمان روزنامه دانسته و به تبیین نحوه‌ی هژمونیک شدن گفتمان می‌پردازد.