کنترل زیستی Alternaria solani به وسیله مخمرهای اپیفیت گوجه‌فرنگی و بررسی برخی از مکانیسم‌های بیوکنترلی آن‌ها

Abstract

بیماری لکه موجی یا سوختگی زودرس (با عامل قارچی Alternaria solani Sor) یکی از عوامل محدود کننده تولید گوجه­فرنگی به شمار می­آید و مطالعات مختلف نشان داده که مخمرها دارای توانایی بالقوه برای کنترل زیستی این بیماری­ می­باشند. هدف از مطالعه حاضر بررسی اثر آنتاگونیستی مخمرهای اپیفیت گوجه­فرنگی بر مهار رشد قارچ A. solani و همچنین بررسی برخی مکانیسم­های بیوکنترلی آن­ها در شرایط آزمایشگاهی می­باشد. بدین منظور توانایی بیوکنترلی 17 جدایه مخمر اپیفیت میوه گوجه فرنگی علیه قارچ بیمارگر A. solani مورد ارزیابی قرار گرفت و بر اساس نتایج، 15 جدایه موفق به مهار رشد A. solani شدند. به منظور ارزیابی میزان مهار پوسیدگی ناشی از قارچ A. solani بر روی میوه گوجه­فرنگی، بررسی­هایی در شرایط پس از برداشت انجام گردید. نتایج حاصل از کاربرد جدایه­ها در آزمایشگاه نشان داد که دو جدایه از گونه Aureobasidium pullulans (N4 و N3) با مهار پوسیدگی بالای 85 درصد، موثرترین جدایه­ها بودند. همچنین نتایج مطالعه بر روی مکانیسم­های بیوکنترلی نشان داد که تمام جدایه­های بررسی شده به غیر از جدایه­های N14 و N15 با تولید متابولیت­های فرّار به طور معنی­داری از رشد قارچ A. solani جلوگیری کردند. بررسی توانایی جدایه­ها در تولید آنزیم­ها، تولید سیدروفور و تشکیل بیوفیلم نشان داد که پنج جدایه قادر به تولید پکتیناز، چهار جدایه قادر به تولید آمیلاز و پنج جدایه قادر به تولید پروتئاز بودند. همچنین پنج جدایه قادر به تولید سیدروفور و هفت جدایه قادر به تشکیل بیوفیلم بودند. به طور کلی بر اساس نتایج این پژوهش، گونه (N3 و N4) A. pullulans دارای پتانسیل بالایی در مهار قارچ A. solani بوده و گزینه مناسبی برای کنترل بیماری­های پس از برداشت گوجه­فرنگی می­باشد.