اعتبارسنجی فرم کوتاه مقیاس استفاده جبری از اینترنت در دانشجویان

Abstract

‏استفاده بیش از حد و نادرست از اینترنت خطر اعتیاد به اینترنت را به دنبال دارد. بدلیل اهمیت موضوع اعتیاد به اینترنت، در این پژوهش به تعیین ویژگی‌های روان سنجی فرم کوتاه مقیاس استفاده جبری از اینترنت گیمل و همکاران (2019) دانشجویان شهر تهران پرداخته شد. روش پژوهش حاضر توصیفی و از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه‌های شهر تهران بودند که در سال تحصیلی 1400-1401 به تحصیل اشتغال داشتند. بر این اساس نمونه‌ایی به تعداد 760 دانشجو (میانگین سنی 18/20 سال، 455 دختر و 305 پسر) به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و پرسشنامه‌ها را تکمیل کردند که از آن میان 712 پرسشنامه قابل تحلیل بود. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه 8 سوالی استفاده جبری از اینترنت گیمل و همکاران (2019) استفاده شد. ویژگی‌های روانسنجی مقیاس شامل روایی صوری، رویی محتوایی، روایی سازه و پایایی با استفاده از نرم افزارهای SPSS و Lisrel مورد برسری قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که مقیاس استفاده جبری از اینترنت از روایی صوری و محتوایی قابل قبولی برخوردار است. نتایج تحلیل عامل اکتشافی با روش مؤلفه‌های اصلی، پنج عامل تحت عناوین، از دست دادن کنترل، اشتغال ذهنی، تعارض، مقابله و علائم ترک، را استخراج نمود که این 5 عامل 139/52 درصد از واریانس کلی را تبیین می‌کنند. نتایج بررسی روایی عاملی پرسشنامه با روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده‌ها دارد و کلیه شاخصهای نیکویی برازش، مدل را تأیید می‌کنند χ2/df=2/61<3)،RMSEA=0/070، GFI=0/91,RMR=0/04، NFI=0/86،. (CFI=0/91 نتایج پایایی نشان داد که ضریب آلفای کرونباخ کلی،0/94، ضریب همبستگی درون رده‌ای و ضریب همبستگی پیرسون آزمون- بازآزمایی به ترتیب 0/78 و 0/77 به دست آمد. طبق یافته‌های این پژوهش می‌توان ادعا کرد که فرم کوتاه مقیاس استفاده جبری از اینترنت گیمل و همکاران (2019) از ویژگیهای روان سنجی خوبی برای استفاده در جامعه ایرانی برخوردار است و می‌توان گفت که این مقیاس، ابزاری روا و پایا برای سنجش اعتیاد به اینترنت در بین دانشجویان ایرانی است و شناسایی زودهنگام دانشجویانی که در معرض خطر اعتیاد به اینترنت قرار دارند از طریق این ابزار، گام مهمی در پیشگیری و درمان این مشکل است.