تمایز ولایت مرد و زن بر فرزند

Abstract

زمینه و هدف: برخی از اختلافات و تفاوت­ های تکوینی بین زن و مرد، که سبب اختلاف در مصالح و مفاسد می­شود؛ منشأ تفاوت در حقوق و تکالیف می­گردد. بر همین اساس هدف مقاله حاضر بررسی تشابهات و تمایزات زن و مرد در ولایت است. مواد و روش‌ها: مقاله حاضر، توصیفی تحلیلی است. مواد و داده‌ها نیز کیفی است و از فیش‌برداری در گردآوری مطالب و داده‌ها استفاده ‌شده است. ملاحظات اخلاقی: در این مقاله، اصالت متون، صداقت و امانت‌داری رعایت شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد در فقه امامیه، ولایت قهری از آن پدر و جد پدری می‌باشد؛ که این موضوع با شریط خانواده در گذشته، که وجهی گسترده و پدرسالارانه داشته است، قابل توجیه و تبیین می‌باشد؛ اما با نظر به­ زندگی امروز و وضعیت کنونی خانواده‌ها که به صورت هسته‌ای می‌باشد و روابط و مراودات خانوادگی کمیت و کیفیت گذشته خود را نداشته و به ­تبع، شناخت روحیات کودکان بیشتر محصور به ­اعضای درجه یک در هرخانواده می‌باشد. نتیجه: ولایت قهری را می‌توان ذیل پویایی فقه شیعه مورد بازنگری اساسی قرار داد؛ چرا که اولاً مادران امروز قابلیت‌های بسیاری را نسبت به­مادران گذشته در اداره خانواده و فرزندان کسب کرده‌اند و دوماً بحث تزاحم ولایت جد و حضانت مادر بعضاً امنیت روانی مادر و فرزندان را به مخاطره انداخته؛ و همچنین تبعات اجتماعی و روان شناختی را می‌تواند در پی داشته باشد.