جهان معنا به روایت ملاصدرا در پرتو دور وجود و شناخت

Abstract

در نگاه نخست به نظر می‌رسد جهان بیرونی فارغ از لایه‌های بطونی در ما پدیدار می‌شود و نظامی ثابت، اشیا و از جمله خود ما را احاطه کرده است. اما در فلسفة ملاصدرا می‌توان به روایت دیگری دست یافت، روایتی که اظهار می‌دارد حقایق عینی بیرون از ما، حقایقی تو در تو و از دو جهان موازیِ آدم و عالم است که در آن، بسته به اینکه نفس ناطقه در هر مرتبتی از وجود با لایه‌های متفاوتی از هستی گره خورده است. بدینواسطه شناحت معنای کامل عوالم آشکار و پنهان محل تردید است. لذا پرسش اساسی این جُستارعبارت از اینست که: چگونه در پرتو دور وجود و شناخت می‌توان به جهان معنا دست یافت؟ بنابراین با تحلیل حرکتِ دایره وارِ استعلاییِ وجود و شناخت، دستاوردهای این پژوهش به این قرار خواهد بود: یکم. اینکه در تکامل وجودی فهم بالاتری از هستی رقم خواهد خورد و دستیابی به فهم و شناخت بالاتر، مقدمات تحول وجودی را فراهم می‌کند؛ دوم. تحول وجودی در پرتو شناخت، و دستیابی به شناخت بالاتر در فراروی وجودی این امکان را برای آدمی فراهم می‌کند تا اولاً: هستی را در نماهای بیشتری رصد کند و ثانیاً: لایه‌های درونی‌تر وجود را عمیقاً فهم کند و ثالثاً: شرح و تفسیر نوین و عمیقی از هستی به دست آید و رابعاً: تفسیر نوین از هستی ما را به جهانی متفاوت از معنا و با هویتی مقدس رهنمون می‌کند.