جستارهای فلسفه دین
مرور بر اساس
مجموعه‌های این پایگاه
ارسال های اخیر
-
تبارشناسی مفهوم تجربه دینی و رهیافت‌ها درباره ماهیت آن
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-09-23)تجربه دینی ازمباحث مهم فلسفه دین و دین‌پژوهی است که خاستگاه طرح آن در دوران مدرن برای دفاع ازدین در برابر گسترش خردگرایی و توسعه علوم بود. دراین زمانه با توجه به بافتار و فضای اندیشه ای انسان محورانه و گسترش شیوه تجربه ...
-
آگاهی متافیزیکی و تکوین "خود" در بستر تجربه دینی: بررسی الهیات نوآورانه پل تیلیش
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-09-23)این جستار با اتخاذ رویکردی تحلیلی-فلسفی، به بررسی نقش محوری آگاهی متافیزیکی و تجربه دینی در تکوین «خود حقیقی» از منظر الهیات نوآورانه پل تیلیش می‌پردازد. تیلیش با عبور از الهیات سنتی و بازتعریف مفهوم خدا به مثابه «اساس ...
-
بررسی تحلیلی- انتقادی «انسان شناسی» کانت
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-09-23)دستگاه فلسفی کانت، یکی از اثرگذارترین نظامات فلسفی غرب و تامین کننده تعامل و تلائم عقل و تجربه در نظام معرفت‌شناختی آنان است. در این دستگاه فلسفی ضمن تعیین ماهیت و منبع معرفت، جایگاه عقل و تجربه در تولید معرفت نیز به خوبی ...
-
دفاع شرط‌بندی از دعا؛ آیا دعا یک شرط‌بندی عقلانی است؟
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)آیا دعا کردن، در شرایط عدم اطمینان از استجابت دعا، عملی معقول است؟ برای پاسخ به این پرسش آیا با الهام از شرط‌بندی پاسکال می‌توان دفاعی شرط‌بندی بر دعا ارائه کرد، آنچنان که دعا کردن تصمیمی موجه تلقی شود؟ محور مقاله بررسی ...
-
زیبا شناسی خداوند متعال طبق چهار مکتب مشهور در فلسفه هنر
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-09-23)چکیدهدر فلسفه‌ی هنر پُست مُدرنیسم این مسأله مطرح است که آیا پدیده‌های طبیعی زیبا را هم می‌توان اثر هنری قلمداد کرد یا نه؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، آفریننده این آثار اعم از حق تعالی، طبق رویکرد دین‌باورانه و طبیعت، طبق رویکرد ...
-
خوانش مقدس از تکامل طبیعت: تحلیل نظریه تیار دشاردن
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)رابطه بین تقدس طبیعت و مساله تکامل از چالش‌های مهم فلسفه دین معاصر محسوب می‌شود. برخی فیلسوفان معتقدند که تکامل می‌تواند بدون نیاز به خالق، فرایند حرکتی طبیعت را تبیین کند. اما تیار دشاردن، الهی‌دان یسوعی فرانسوی، با وجود ...
-
مزایا و نواقص تئودیسه اعتراض با تأکید بر دیدگاه یوهان باپتیست متس
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)چکیدهتئودیسه اعتراض در مقابل پاسخ‌های نظری مسأله شرّ و رنج، بخصوص پاسخ‌های که رنج‌دیدگان را به صبر و تسلیم در برابر رنج‌ها دعوت نموده و وعده پاداش اخروی را به آنها می‌دهند، مطرح است. برخی از اندیشمندان مانند دیوید بلومنتال؛ ...
-
منتظران و مسأله‌ها؛ در انتظارِ موعود
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)وضعیتِ تاریخیِ انتظارِ مؤمنان برایِ آمدنِ موعود، عموماً بدونِ مسأله مفروض گرفته می‌شود. بدین‌معنا که وضعیتی درنظر گرفته می‌شود که آغازگاهِ آن، نسبتی با وضعیتِ دیگری ندارد. که خودِ این موضوع نیز به‌خاطرِ این است که وضعیتِ ...
-
جهان معنا به روایت ملاصدرا در پرتو دور وجود و شناخت
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)در نگاه نخست به نظر می‌رسد جهان بیرونی فارغ از لایه‌های بطونی در ما پدیدار می‌شود و نظامی ثابت، اشیا و از جمله خود ما را احاطه کرده است. اما در فلسفة ملاصدرا می‌توان به روایت دیگری دست یافت، روایتی که اظهار می‌دارد حقایق ...
-
تحلیل مصداق های شرور و نسبت آنها با خداوند
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)مساله ناسازگاری واقعیت شرور و صفات خداوند در قالب قیاسی بیان شده است که صغرای آن «شروری در جهان وجود دارد» است. در این مقاله در نظر است تحلیل شود چه اموری را واقعا می توان شر نامید. نشان داده خواهد شد برخی تحلیلها همانند ...
-
زیارت از منظر علوم شناختی؛ همگرایی نگره‌های تکاملی، عصب‌شناختی و فضامندی
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)تجربۀ معنوی زیارت، غالباً در پیوندی گریزناپذیر با مؤلفه‌های بیرونی و درونی است که گرانیگاه آن باورهای زائر است. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی و با مطالعۀ کتابخانه‌ای درصدد بازیابی هستۀ شناختیِ مشترکِ تجربۀ معنوی زیارت ...
-
بهجت وسعادت در نزد ابن سینا
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)مقاله حاضر تحقیقی پیرامون بهجت و سعادت در نزد ابن سینا، فیلسوف بزرگ مشائی است. مسئله اصلی در نوشتار حاضر این است که علاوه بر تبیین مبانی و نتایج فلسفه ابن سینا در باب این دو موضوع مهم ، بتوان الگوئی برای به دست دادن نظریه ...
-
بررسی تحلیلی تئودیسه ایرنائوسی و نقد آن از منظر کلام امامیه
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-08-23)مسئله شر سبب گشته تا متألهان در آثار خود بحث‌های جامع و عمیقی دراین‌باره داشته‌باشند و به دفاع از خداباوری بپردازند. ایرنائوس قدیس که نقش بسزایی در تبیین و گسترش آموزه‌های مسیحی داشته، در تئودیسه خود سعی نموده‌است تا با ...
-
نسبت حکمت و شریعت در فلسفه سینوی
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)مواجهۀ فلسفه با دین به‌عنوان یک مسئله در تاریخ فلسفه و حکمت اسلامی سابقۀ طولانی دارد،جهان اسلام با دو رویکرد متفاوت در این مساله مواجه بوده است؛ برخی قائل به تقابل بوده و گروهی در صدد تلائم و سازگاری بین حکمت و شریعت ...
-
تجربه دینی در علوم اعصاب شناختی؛ واکاوی مدل‌ها، رویکردها و چالش‌ها
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)«علوم شناختی دین» حوزه‌ای جدید از علوم شناختی است که در دهه ۱۹۹۰ میلادی و زمانی که گروهی از پژوهشگران علوم شناختی معطوف به پروژه‌هایی در باب دین شدند، شکل گرفت. سه پرسش بنیادی این حوزه در کلی‌ترین حالت عبارتند از: ۱. ...
-
بررسی چالش معرفت‌شناختی استجابت دعا از منظر دیویسون و چوی
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)از جمله رویکردهای بررسی مفهوم دعا در الهیات، رویکرد معرفت‌شناختی دعا است که در آن امکان باور به استجابت دعا مورد تامل قرار گرفته است. از منظر برخی از فیلسوفان دین مانند دیویسون، اطمینان و یقین به استجابت دعا امکان‌پذیر ...
-
امکانات حکمت متعالیه برای مواجهه با نیهیلیسم به‌مثابۀ نیست‌انگاری
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)نیهیلیسم در زندگی انسان معاصر در نظر و عمل، به شدت مطرح است. هرچند پیش از آنکه نیچه این اصطلاح را در کانون توجه قرار داد، بیش‌تر نیهیلیسم را در منظری تاریخی‌تمدنی می‌فهمیدند، با تأملات هایدگر این اصطلاح به‌گونه‌ای فلسفی ...
-
بررسی تئودیسة بروس رایشنباخ درباب شرور طبیعی با توجه به دیدگاه دیوید چالمرز دربارة نسبت امکان و تصورپذیری
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)تأمل پیرامون مسئلة شر و ارتباط آن با خداباوری از موضوعات فلسفی‌ای است که در طول تاریخ مورد بحث و گفت‌وگو بوده‌است. از جمله اندیشمندانی که در دوران معاصر به این مسئله پرداخته، بروس رایشنباخ است. وی در پاسخ به برهان احتمالاتی ...
-
دفاعیه‌ها و تئودیسه‌های ابن‌عربی در پاسخ به مسئلة شر
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)مسئله وقوع شر در نظام آفرینش از جمله مسائلی است که همواره ذهن متفکران جهان را به خود معطوف ساخته است. در فلسفة دین معاصر، از سه تقریر منطقی، قرینه‌ای و اگزیستانسی برای تبیین مسئلة شر یاد می‌شود و پاسخ به این سه دسته تقریر ...
-
خوانشی دین پژوهانه از " رویا" و "زبان رویا" در دو رویکرد فراطبیعت گرایانه ابن عربی و نگرش طبیعت گرایانه اریک فروم
(انجمن علمی فلسفه دین ایران, 2023-02-20)ادیان الهی و مکاتب روان شناسی، به "رویا" و آنچه در خواب دیده می شود، توجه ویژه داشته اند و با دیدگاه و بیان خاص خود، به تبیین علت به وجود آمدن رویا، و تحلیل آن، پرداخته اند. با توجه به اینکه محی‌الدین ابن عربی یکی از عارفان ...
