مدیریت مطلوب سازمان های ورزشی با رویکرد شایسته سالاری

Abstract

هدف: بی‌شک رشد و توسعه پایدار و همه‌جانبه سازمان‌ها در گرو حضور تیم مدیریتی شایسته در رأس آنها است. حاکمیت شایسته‌سالاری در دستگاه‌های اداری، باعث دگرگونی و تغییرات زیاد و در نتیجه باعث ارتقای سرمایه انسانی و توسعه کشورها می‌گردد. ایجاد نظام شایسته‌سالاری در سازمان‌ها می‌تواند به تأمین عدالت اجتماعی، افزایش انگیزش، پویایی، خلاقیت و نوآوری و تحرک مدیران، کاهش فساد اداری و مالی، افزایش بهره‌وری سازمان و مصرف بهینه بودجه‌ ادارات و توسعه سرمایه انسانی ختم شود. رویکرد شایسته‌سالاری یکی از مؤثرترین و کارآمدترین رویکردها جهت ایجاد انسجام گروهی در سازمان به شمار می‌رود. با استفاده از این رویکرد سازمان می‌تواند به‌عنوان یک سیستم منسجم در جهت پیشبرد اهداف پیش‌بینی‌ شده خود گام بردارد. همچنین رویکرد شایسته‌سالاری باهدف به‌کارگیری نیروهای شایسته و توانا به دنبال این است که مدیران سطوح بالای سازمان‌های ورزشی از تخصص، توانایی و شایستگی‌های لازم برخوردار باشند تا ضمن افزایش بهره‌وری در این سازمان‌ها از فساد و سوء استفاده‌های مختلف و هدر رفت منابع جلوگیری شود. لذا به‌کارگیری افراد در پست‌های مناسب با توانایی آن‌ها به‌ویژه در سازمان‌های ورزشی که شرایط خاص خود را دارند در قالب سیستم شایسته‌سالاری بسیار اهمیت دارد. بررسی شرایط حال حاضر در عرصه ورزش کشور نشان می‌دهد مشکلات و موانع فراوانی در راستای مدیریت سازمان‌های ورزشی و مدیریت صحیح منابع انسانی وجود دارد. نبود قوانین و چارچوب مشخص در به‌کارگیری مدیران ورزشی، سیاسی‌کاری و سیاسی بازی در ورزش، بوروکراسی بی‌مورد اداری، تزلزل در پست‌های مدیریتی با جابجایی دولت‌ها، عدم شفاف‌سازی عملکرد، نبود فرهنگ شایسته‌سالاری در ورزش، کم‌اهمیت جلوه دادن مبحث ورزش، ورزشی نبودن مدیران بلندپایه سازمان‌های ورزشی و غیره می‌تواند از جمله چالش‌های موجود در مسیر شایسته‌سالاری در سازمان‌های ورزشی به شمار رود. لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر مدیریت مطلوب سازمان‌های ورزشی با رویکرد شایسته‌سالاری بود.طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: روش پژوهش از نوع کیفی، از لحاظ هدف، کاربردی و از نوع پژوهش‌های اکتشافی است که در آن از روش تحلیل مضمون استفاده ‌شده است. جامعه پژوهش را مدیران ارشد سازمان‌های ورزشی و اعضای هیئت‌ علمی رشته مدیریت ورزشی دانشگاه‌های کشور تشکیل دادند. از روش نمونه‌گیری غیر احتمالی هدفمند برای انتخاب مصاحبه‌شوندگان استفاده شد. نمونه پژوهش شامل 21 نفر از مدیران ارشد سازمان‌های ورزشی و اساتید رشته مدیریت ورزشی کشور بود. برای گردآوری داده‌ها، از مصاحبه نیمه ساختاریافته با خبرگان استفاده شد که تا حد اشباع نظری ادامه یافت. برای تجزیه‌وتحلیل مصاحبه‌ها از نرم‌افزار MAXQDA20 استفاده شد. همچنین در تحقیق حاضر از روش توافق بین کدگذاران و تعیین ضریب کاپای فلیس برای محاسبه پایایی استفاده شد. در نهایت ضریب کاپای فلیس کل 70/. به دست آمد که نشان می‌دهد که بین کدگذاران توافق خوبی وجود دارد.یافته­‌های پژوهش: بر اساس یافته‌های پژوهش عوامل مؤثر بر مدیریت مطلوب سازمان‌های ورزشی با رویکرد شایسته‌سالاری، شامل 132 کد باز شد که در 16 مضمون فرعی قرار گرفتند. از مضامین فرعی به‌دست ‌آمده نیز 7 مضمون اصلی به دست آمد که شامل: عوامل فردی (شایستگی‌های عمومی، شایستگی‌های هوشی، شایستگی‌های اعتقادی، شایستگی سیاسی، شایستگی علمی–تخصصی، شایستگی مدیریتی، شایستگی‌های ارتباطی، شایستگی اقتصادی)، عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی (شرایط اقتصادی)، عوامل قانونی (قانون‌گذاری، قانون‌مداری)، عوامل اجتماعی، عوامل فرهنگی و عوامل سازمانی بودند.محدودیت‌­ها و پیامدها: متأسفانه ملاحظه شد بخشی از جامعه پژوهش، خود بر اساس شایسته‌سالاری در رأس سازمان‌های ورزشی نبودند. همچنین یافته‌های این پژوهش صرفاً مربوط به سازمان‌های ورزشی دولتی در کشور بوده و قابل تعمیم به سایر سازمان‌ها نیست.پیامدهای عملی: یافته‌های این پژوهش می‌تواند با ارائه چارچوبی منسجم از عوامل مؤثر بر مدیریت مطلوب سازمان‌های ورزشی با رویکرد شایسته‌سالاری، عملاً راه را برای موفقیت و دستیابی به اهداف در این سازمان‌ها هموار کند. رشد و موفقیت سازمان‌های ورزشی کشور بی‌شک به اعتلای ورزش کشور در همه جوانب منجر خواهد شد.ابتکار یا ارزش مقاله: موضوع پژوهش تاکنون در کشور مورد مطالعه قرار نگرفته است و این پژوهش برای اولین بار در سازمان‌های ورزشی مورد بررسی قرار گرفت.نوع مقاله: مقاله پژوهشی