گونه شناسی انواع عملکرد ویترینی مدیران سازمان‎ های دولتی و پیامدهای آن با روش FCM

Abstract

هدف: در سازمان‌های کشورهای در حال توسعه، بعضی از مدیران، از کفایت لازم برخوردار نیستند و سعی می‌نمایند با دست زدن به کارهای ظاهری و تبلیغی خود را مدیرانی شایسته و موجه جلوه دهند و در نهایت با نمایش سبک عملکرد ویترینی بر بی‌کفایتی‌های خود سرپوش گذارند. مدیران ویترینی از جمله مدیرانی هستند که با عملکرد نمایشی خود و بروز رفتارهای غیرکارکردی آسیب‌ها و صدمات بلندمدت و جبران‌ناپذیری بر سازمان وارد می‌کنند. لذا پژوهش حاضر با هدف گونه‌شناسی انواع عملکرد ویترینی مدیران و پیامدهای آن در سازمان‎های دولتی انجام پذیرفت.طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از حیث گردآوری اطلاعات در زمره پژوهش­های اکتشافی است. همچنین این پژوهش از نوع تحقیقات آمیخته به صورت کیفی و کمی و بر مبنای فلسفه قیاسی استقرایی است. جامعه آماری پژوهش خبرگان هستند که با روش نمونه­گیری هدفمند و بر اساس اصل کفایت نظری انتخاب‌ شده‌اند. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و روایی نظری و روش پایایی‌سنجی درون کدگذار و میان کدگذار تایید شد. هم‌چنین ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کمی پرسشنامه است که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوایی و پایایی بازآزمون تایید شد. داده­های کیفی با روش تحلیل محتوا و داده­های کمی با روش نقشه شناختی فازی تحلیل گردید.یافته‌­های پژوهش: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که بهره‌گیری از تاکتیک‌های مدیریت برداشت، انجام رفتار شهروندی سازمانی جهت‌دار و نمایشی و لفاظی‌گری مدیران از مهم‌ترین عملکردهای ویترینی مدیران در سازمان‌های دولتی هستند. همچنین در حاشیه قرار گرفتن مأموریت سازمانی، کاهش عملکرد و بهره‌وری فردی و سازمانی، اشاعه رفتار فریبکاری و دروغگویی در سازمان از مهم‌ترین پیامدهای عملکرد ویترینی مدیران در سازمان‌های دولتی می‌باشند.محدودیت‌­ها و پیامدها: با عنایت به هدف و نوع پژوهش که بایستی از فرایند مصاحبه و نظرات خبرگان استفاده می‌شد، این امر محدودیت در تعداد نمونه و دشواری دسترسی به خبرگان را در بر داشت، همچنین احتمال سوگیری در پاسخ به سؤالات و ارائه و ثبت یافته‌ها وجود داشت. محدودیت دیگر این است که، با توجه به اینکه جامعه‌آماری پژوهش حاضر مدیران سازمان‌های دولتی استان لرستان می‌باشد لذا تعمیم‌پذیری نتایج پژوهش به جوامع دیگر با محدودیت روبرو است.پیامدهای عملی: باتوجه به اینکه امروزه بروز برخی رفتارهای انحرافی از سوی مدیران در سازمان‎ها به چالشی بزرگ تبدیل شده‌ است و از آنجا که مدیران به سبب جایگاهی که دارند قادرند توفیقات ارزشمند و نیز ناکامی‌هایی را برای سازمان تحت مـدیریت خـویش بـه وجـود آورنـد بنابراین، انتخاب و انتصاب مدیران شایسته یکی از مسائل قابل‌توجه در سازمان‌های دولتی اسـت. زیرا به احتمال زیاد در این مقطع بتوان مدیران شایسته و ناشایست را تشخیص داد. از این‎رو سازمان‎ها باید مدیران را بر اساس شایستگی و صلاحیت‎های اخلاقی و دیگر شاخص‎های مد نظر شناسایی نموده و مانع عملکرد و اقدامات انحرافی و جعلی آنان در راستای سرپوش‎گذاری بر بی‎کفایتی‎های خود شوند. از این رو پژوهش حاضر با شناسایی انواع عملکرد ویترینی مدیران به سازمان‌ها کمک می‌کند تا در شناخت این‌گونه افراد آگاه شوند و از به‌کارگماری و انتصاب افراد نالایق که فقط در جهت پیشبرد منافع شخصی خود قدم برمی‌دارند جلوگیری نمایند و از پیامدهای زیان‌بار که در این پژوهش به آن‌ها اشاره شد در امان بمانند.ابتکار یا ارزش مقاله: در اکثر سازمان‌های دولتی و غیردولتی، علی‌رغم سرمایه‌گذاری زیاد در جهت ارتقای عملکرد، دستیابی به سطوح عملکرد بالا به کندی صورت می‌گیرد یکی از دلایل اصلی این مشکل، عملکرد ویترینی می‌باشد. این سبک عملکردی به جای تمرکز بر عملکرد واقعی و بهره‌وری، بر اجرای نمایشی عملکردها متمرکز است. به عبارتی شاخص‌های ظاهری و در معرض دید عملکردی از سوی کارکنان مورد توجه قرار می‌گیرد و این موضوع باعث می‌شود تا از ارزیابی شاخص‌های واقعی عملکرد غفلت گردد. از این‌رو پژوهش حاضر بر آن است تا با ایجاد شناخت و معرفی انواع عملکرد ویترینی بتواند گامی مهم در جهت اشاعه شایسته‎سالاری و ارتقای عملکرد در سازمان‎های دولتی بردارد.نوع مقاله: مقاله پژوهشی