الگوی ارتباطات خردمندانه سازمانی براساس حکمت‌های نهج‌البلاغه

Abstract

ارتباطات یکی از گسترده‌­ترین، مهم­ترین و پیچیده‌­ترین جنبه‌­های اجتماعی زندگی انسان است. ارتباطات سازمانی مسئله مهمی در سازمان­‌ها است و مهم­ترین وظیفه هر مدیر، توسعه سیستم ارتباطات سازمانی اثربخش است. به تجربه ثابت شده‌­است که اگر ارتباطات صحیحی در سازمان برقرار نباشد، گردش امور مختل شده و کارها آشفته می­‌شوند. عاملی که می‌­تواند گره­‌گشای این مسئله باشد تا بتواند به فرد و سازمان یاری رساند، بنابر فرمایشات حضرت علی(ع) خرد است. ارتباطات درصورتی‌که توأم با خردورزی باشد، می­‌تواند در اثربخشی تعاملات فردی، گروهی و سازمانی مفید واقع شود. به همین منظور در این پژوهش مبحث ارتباطات خردمندانه مورد بررسی قرار می­‌گیرد. این پژوهش برحسب نوع داده‌­ها، کیفی و برحسب هدف، پژوهشی اکتشافی و برحسب رویکرد، استقرایی است. در این تحقیق از روش اسنادی و مطالعه نظری و از بین راهبردهای متنوع پژوهش کیفی، از راهبرد تحلیل مضمون استفاده می‌­شود. با بررسی و مطالعه دقیق حکمت­‌های نهج‌­البلاغه، 282 مضمون پایه استخراج و از ترکیب و مقایسه مستمر مضامین پایه و براساس قرابت مفهومی و معنایی، 43 مضمون سازمان­‌دهنده و بعد از بررسی مضامین سازمان‌­دهنده از لحاظ محتوا و ماهیت و با توجه به ادبیات و پیشینه حوزه ارتباطات، 6 مضمون فراگیر(پیشران­‌های ارتباطی فردی، پیشران‌­های ارتباطی جمعی، بازدارنده‌­های ارتباطی، اولویت‌­سازهای ارتباطی، خردمندسازهای ارتباطی و پیامدها) به دست آمد.