تحلیل انتقادی گفتمان‌مدار براساس الگوی ون لیوون "داستان حضرت موسی در سوره طه به عنوان نمونه"

Abstract

الگوی جامعه‌شناختی‌معنایی ون لیوون از جمله رویکردها و شاخه‌های جدید تحلیل گفتمان انتقادی می‌باشد که با شناسایی لایه‌های پنهان متن و واکاوی کنشگران اجتماعی آن، منتقد را قادر به کشف لایه‌های زیرین گفتمان موجود می‌کند. در همین راستا داستان حضرت موسی(ع) پربسامدترین داستان در قرآن کریم می‌باشد که از جهت دارابودن نظام گفتمانی، تحلیل شخصیت‌های اجتماعی و مولفه‌های گفتمان‌مدار این داستان موجب درک بهتر از متن و کشف ایدئولوژی پنهان در آن می‌شود. نگارندگان در جستار حاضر درصدد هستند به روش توصیفی-تحلیلی و بر مبنای الگوی ون لیوون مولفه‌های گفتمان‌مدار داستان حضرت موسی در سوره طه را مورد واکاوی قرار دهند تا بازنمایی کنشگران اجتماعی آن شناسایی شود. لذا مهم ترین پرسش‌های که پژوهش پیشرو در پی آن است که کدام یک از مؤلفه‌های گفتمان‌ مدار روایت حضرت موسی(ع) در سوره طه براساس الگوی ون لیوون بیشترین بسامد را داشته و دلیل این موضوع چیست؟ نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که الگوی گفتمان‌مدار ون لیوون در تحلیل نظام گفتمانی روایت حضرت موسی(ع) در این سوره کارایی دارد. همچنین مؤلفه‌های اظهار با 637 مورد بسامد بالاتری نسبت به مؤلفه‌های حذف که با 137 منعکس گردیده، داشته است، این موضوع در راستای هدف داستان می‌باشد و بدان معناست که نویسنده قصد دارد با ارائه کارگزاران فعال اجتماعی از پوشیده‌گویی بپرهیزد تا عبرت‌گیری برای مخاطب سهل و روشن گردد.