بررسی روش‌‌های مختلف ‌نگهداری کوتاه مدت دانه‌گرده بر میوه‌نشینی و عملکرد خرمای رقم دیری

Abstract

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر روش ­های مختلف نگهداری گرده به مدت 10 روز بر میوه ­نشینی و عملکرد نخل خرمای رقم دیری در نخلستان پژوهشکده خرما و میوه های گرمسیری در شهرستان اهواز انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی با 7 تیمار و 3 تکرار به مدت دو سال صورت گرفت. تیمارهای آزمایش عبارت بودند از: خوشه­‏ چه ­های تازه (شاهد)، نگهداری اسپات کامل نر در فریزر (21- درجه سانتی­ گراد) و یخچال (4 درجه سانتی گراد)، نگهداری خوشه­ چه تازه در فریزر (21- درجه سانتی ­گراد) و یخچال (4 درجه سانتی­ گراد)، نگهداری خوشه ­چه خشک در فریزر (21- درجه سانتی­ گراد) و یخچال (4 درجه سانتی­ گراد). جهت گرده ­افشانی، از اسپات­های رقم غنامی قرمز استفاده شد. در زمان گرده‌افشانی، 7 خوشه از هر درخت خرمای رقم دیری، انتخاب و هر خوشه با یکی از تیمارهای مورد نظر به صورت دستی گرده ­افشانی گردید. نتایج نشان داد که اثر روش‌های مختلف نگهداری دانه‌گرده بر درصد جوانه ­زنی دانه گرده، درصد میوه‌نشینی و ریزش میوه معنی­ دار بود و بهترین نتیجه در تیمار نگهداری خوشه‌چه خشک در دمای 21- درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد. از بین شاخص های مرتبط با میوه، وزن، طول و قطر میوه و درصد مواد جامد محلول بیشتر از بقیه تحت‌تأثیر تیمار روش نگهداری قرار گرفتند. خصوصیات میوه و عملکرد در تیمار گرده­ افشانی با خوشه ­چه ­های خشک نگهداری شده در دمای 21- درجه سانتی‌گراد مشابه خوشه­ چه ­های تازه بود. بیشترین میوه ­نشینی و عملکرد خوشه در کاربرد خوشه­ چه خشک نگهداری شده در فریزر 21- درجه سانتی‌گراد به‌دست آمد که پس از آن خوشه­ چه تر و اسپات کامل نگهداری شده در فریزر قرار داشت. بنابراین روش نگهداری گرده (نوع نهاده گرده، دمای نگهداری و رطوبت گرده) عامل تأثیرگذاری در میوه­ نشینی و عملکرد میوه خرما می ­باشد