رویکرد زبان‌شناسی پیکره‌ بنیاد در ترجمۀ نوواژه‌ها در متون پایۀ پزشکی

Abstract

ترجمة نوواژه­ ها یا همان واحدهای واژگانی جدید یا واحدهای واژگانی موجود که معنای جدیدی گرفته­ اند یکی از بزرگترین مشکلات مترجمین متون علمی است. ماهیّت تازگی نوواژه­ ها مترجمین را در یافتن معادل مناسب دچار مشکل می­ کند. مطالعۀ حاضر تلاش می ­نماید تا پرکاربردترین و متداول‌ترین نوع نوواژه ­ها و رایج ­ترین فرآیند مورد استفاده برای ترجمة این واژگان از انگلیسی به فارسی در متون پزشکی را بررسی نماید. به منظور تحقّق اهداف این مطالعه، یک پیکرۀ موازی از متون پایۀ پزشکی شامل سه کتاب منتشر شده طی سال ­های 2015 تا 2018 میلادی استفاده شد. پیکرۀ موازی پژوهش شامل متون پزشکی پایه به انگلیسی و ترجمة مورد استفاده دانشجویان پزشکی به زبان فارسی می‌باشد. نمونه­ هایی از نوواژه­ ها در این پیکره مشخص شد و با معادل­ه ای فارسی آن ­ها مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که نوواژه ­های رسمی (Formal neologism) رایج ­ترین نوع نوواژه ­ها در متون پزشکی بوده و نیز انتقال (transference) رایج­ترین فرآیند در ترجمه نوواژه ­های متون مورد بررسی بوده­ است. همچنین تازگی نوواژه ­ها در ترجمۀ متون حفظ شده بود. نتایج نهایی به مشخص نمودن هنجارهای ترجمه در دهة مورد نظر و نیز روش مترجمین در ترجمۀ نوواژه‌ها کمک می­ نماید.