ساخت ارگتیو در گونۀ اریسمانی

Abstract

اریسمانی یکی از گونه‌های بادرودی است که در روستای اریسمان در نزدیکی بادرود در شمال شرقی اصفهان صحبت می‌شود. این گونه همانند دیگر زبان‌های مرکزی ایران ساخت ارگتیو را به‌صورت مطابقۀ فعلی دارد، اما برخلاف بیشتر زبان‌های مرکزی، شناسه‌ای را که با مفعول مطابقت کند همیشه به‌کار می‌برد. اریسمانی همچنین نظام حالت را به شکل محدود در ضمیرهای شخصی حفظ کرده است. هدف این مقاله بررسی امکان وجود ارگتیو حالت‌‌نمایی در این گونه است، همچنین به بررسی چگونگی مطابقۀ فعلی در ساخت ارگتیو می‌پردازد و ساخت نحوی ضمیر واژه‌بستی که در نقش عامل فعل گذشته گذرا در ساخت ارگتیو کاربرد دارد بررسی می‌کند. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد اریسمانی با وجود داشتن نظام حالت در ضمیر، ارگتیو حالت‌نمایی ندارد و در مورد مطابقۀ فعلی، در فعل‌های گذشتۀ گذرا شناسه‌ای که فعل می‌گیرد از جهت شخص، شمار و جنس با مفعول جمله مطابقت می‌کند.