تأثیر قارچ‌های Piriformospora indica و Trichoderma harzianum بر صفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس نعناع فلفلی (Mentha piperita) در سطوح مختلف فسفر و آبیاری

Abstract

به منظور بررسی تأثیر قارچ‌های (Pi) <em>Piriformospora indica</em> و (Th) <em>Trichoderma harzianum</em>برصفات مورفولوژیک و عملکرد اسانس نعناع فلفلی در سطوح مختلف کود فسفر و آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 97-1396 اجرا گردید. تیمارهای آبیاری 40 و 80 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر در کرت‌های اصلی و ترکیبات دو فاکتور کود شیمیایی فسفر (صفر، 50 و 100 درصد نیاز گیاه بر اساس آنالیز خاک) و کاربرد قارچ بصورت عدم کاربرد، کاربرد Pi، کاربرد قارچ Ti و کاربرد توأم دو قارچ در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج آنالیز واریانس نشان داد که تمامی اثرات ساده فاکتورها بر صفات بررسی شده بجز آبیاری بر طول ریشه و کود فسفر و قارچ بر درصد اسانس معنی‌دار گردید. همچنین اثرات متقابل آبیاری و کود تنها بر طول ریشه و سایر اثرات متقابل تنها بر ارتفاع بوته معنی‌داری بودند. مقایسات میانگین نیز نشان داد که بیشترین میزان وزن خشک در سطوح آبیاری، کود فسفر و مصرف قارچ، بترتیب در تیمارهای آبیاری 40 میلیمتر تبخیر، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توأم دو قارچ بترتیب 1867، 1980 و 1824 کیلوگرم در هکتار بدست آمد. میزان درصد اسانس در آبیاری 80 میلیمتر تبخیر برابر 13/2% بود که 33% افزایش نسبت به تیمار 40 میلیمتر تبخیر نشان داد. همچنین بیشترین میزان عملکرد اسانس در تیمارهای آبیاری 80 میلیمتر تبخیر، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار کود فسفر و مصرف توأم دو قارچ بترتیب 1/34، 1/37 و 2/34 گرم در متر مربع بدست آمد. میزان افزایش عملکرد اسانس در هر یک از سطوح اشاره شده نسبت به تیمار شاهد مربوطه، بترتیب برابر 14، 33 و 16% بود. کود فسفر و مصرف منفرد یا توأم قارچ باعث کاهش اثرات منفی تنش خشکی روی ارتفاع بوته نعناع فلفلی شد.<br /> <br />