عملکرد و اجزای عملکرد کنجد تحت تاثیر سطوح آبیاری و کودهای زیستی و شیمیایی

Abstract

با هدف ارزیابی تاثیر کودهای مختلف شیمیایی و زیستی و رژیم­های آبی روی عملکرد و اجزای عملکرد کنجد (<em>Sesamum indicum</em> L.) آزمایشی در سال­های­ زراعی 1392 و 93 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری( 100%، 75% و 50% تامین نیاز آبی کنجد) و فاکتور فرعی شامل هشت تیمار کود شیمیایی و زیستی (نیتروژن، فسفر، نیتروژن+فسفر، نیتروکسین، بیوفسفر، نیتروکسین+بیوفسفر، بیوسولفور و شاهد) بود. نتایج نشان داد در سطح آبیاری 100% بیشترین ارتفاع گیاه، تعداد بذر در کپسول، وزن هزار دانه و تعداد کپسول در بوته مربوط به تیمارهای نیتروژن+فسفر و نیتروژن بود. بطور کلی، در شرایط تامین 50% نیاز آبی، کودهای زیستی بخصوص نیتروکسین و نیتروکسین+بیوفسفر سبب بهبود ارتفاع گیاه، عملکرد و اجزای عملکرد به میزان مشابه و یا حتی بهتر از کودهای شیمیایی شدند. عملکرد دانه با اجزای عملکرد شامل تعداد دانه در کپسول، تعداد کپسول در بوته و وزن هزار دانه همبستگی معنی­دار را نشان داد. در شرایط بدون تنش (آبیاری 100%) بیشترین عملکرد دانه در سال­های 1392 و 1393 به ترتیب مربوط به تیمارهای نیتروژن+فسفر (14/3 تن در هکتار) و نیتروژن (99/2 تن در هکتار) بود. در شرایط تنش (آبیاری 50%) حداکثر عملکرد دانه (42/2 و 31/2 تن در هکتار) در سال­های 1392 و 1393 به ترتیب مربوط به تیمارهای نیتروکسین و بیوسولفور بود. میتوان نتیجه گرفت در شرایط تنش رطوبتی کاربرد کودهای زیستی یک راه حل مطلوب است.<br />