برهمکنش نیکل و آهن بر برخی صفات زراعی گیاه ذرت(Zea mays L.) در یک خاک آهکی

Abstract

نیکل (Ni) یکی از عنصر‌های اخیرا اضافه شده به فهرست عناصر ضروری کم‌‍‌‌مصرف برای گیاهان است. از طرف دیگر تجمع نیکل در خاک‌ و گیاهان در غلظت‌های بالا، نگرانی برای سلامت بشر و سایر موجودات زنده را افزایش داده است. برای مطالعه اثر مصرف توام نیکل و آهن بر برخی صفات زراعی گیاه ذرت<em>Zea</em> <em>mays </em>L<em>.</em>) ) در یک خاک آهکی با بافت متوسط، آزمایشی به‌صورت فاکتوریـل و در قالب طرح بلـوک‌هـای کامـل تصادفی در شرایط گلخانه‌ای در سه تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل مقدار نیکل مصرفی در چهار سطح (0، 10، 50 و 100 میلی‌گرم نیکل بر کیلوگرم خاک) از منبع سولفات نیکل خالص(NiSO₄.6H₂O) و آهن در پنج سطح (0، 10 و 20 میلی‌گرم آهن بر کیلو گرم خاک) از دو منبع سولفات آهن (FeSO₄.7H₂O) و سکوسترین (FeEDDHA) تجاری بودند. بر طبق نتایج حاصله در سطوح 50 و 100 میلی‌گرم نیکل بر کیلوگرم خاک، وزن خشک بخش هوایی به ترتیب 2/16 و 9/31 درصد و وزن خشک ریشه به ترتیب 5/28 و 8/30 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. ارتفاع ساقه در حضور 100 میلی‌گرم نیکل بر کیلوگرم خاک، 14 درصد و شاخص کلروفیل در سطوح 50 و 100 میلی‌گرم نیکل، نسبت به شاهد به ترتیب 4/32 و 5/40 درصد کاهش یافت. افزایش سطوح آهن مصرفی از هر دو منبع مورد استفاده باعث افزایش معنادار وزن خشک بخش هوایی ذرت شد. اما وزن خشک بخش هوایی در سطح 20 میلی‌گرم آهن از منبع سکوسترین با افزایش نیکل از 10 به 50 میلی‌گرم و همچنین از 50 به 100 میلی‌گرم به‌ترتیب 9/81 و 29 درصد کاهش یافت.