زن و عقلانیت برمبنای انسان‌شناسی فارابی‬‬‬‬‬‬‬‬

Abstract

<strong>چکیده</strong><br /> در آرای اندیشمندان و نیز فارابی، درباره زنان، عباراتی دال بر نسبت ضعف ونقص عقل به آنان وجود دارد که سوءبرداشت­ها و ابهاماتی را درپی داشته­است. جستجو در آرای انسان‌شناسی فارابی و تطبیق نظرات وی در مورد زن، راهی است برای تشخیص و برخورد منطقی با تمایزات زن و مرد. انسان­شناسی فارابی نشان می­دهد، زن و مرد ازلحاظ برخورداری از موهبت عقل و قوای حاسه و متخیله، با یکدیگر تفاوتی ندارند.­وی درکسب سعادت، هم خود فرد و هم جامعه را دخیل دانسته و جنسیت را وارد نمی‌کندبا تفکیک ساحت خردمندی و خردورزی قابل تبیین است. زنان و مردان در ساحت خردمندی (برخورداری اولیه از قوای عقلانی) یکسان هستند اما در خردورزی (به­فعلیت رساندن قوای عقلانی) موانع متفاوت دارند و این موانع تا­کنون برای زنان بیش از مردان تحقق یافته­‫است. اولین مانع،برمبنای نظام مزاج شناسی، غلبه بیشتر طبع سردی در زنان و تأثیر آن بر قوای عاقله است.دوم، محدودیت زنان از کسب تجربه است که برخاسته از نظام‌ها و فرهنگ‌های حاکم بر جوامع بوده و منجر به نقصان عقل تجربی می‌شود که در صورت بروز برای مران نیز به ضعف خردورزی منجر می­شود. به عبارتی مانع ذاتی برای تعقل زنان نیست بلکه هردو عرضی و قابل‌رفع است.