ترکیبات شیمیایی، تولیدگاز و قابلیت هضم بخش‌های مختلف گیاه خربزه (L. Cucumis melo)

Abstract

پژوهشی با هدف تعیین ارزش غذایی بخش‌های مختلف گیاه خربزه (50 روز پس از کاشت) شامل برگ، گیاه کامل، گل و میوۀ نارس در مقایسه با یونجه کامل (به عنوان شاهد) با تکنیک تولید گاز و روش‌های رایج آزمایشگاهی در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. دامنۀ تغییرات ماده خشک، پروتئین‌خام، خاکستر، الیاف نامحلول در شویندۀ ‌اسیدی، الیاف نامحلول در شویندۀ خنثی و چربی خام برای بخش‌های مختلف گیاه خربزه به‌ترتیب 06/11-71/3، 64/23-34/16، 02/20-43/8، 24/18-50/12، 67/23-83/16 و 54/2-20/1 درصد ماده‌ خشک بود. اختلاف آماری معنی‌داری برای پتانسیل تولید گاز (bgas) بین یونجه، میوۀ نارس و گل خربزه (به‌ترتیب 29/79، 58/76 و 12/76 میلی‌لیتر) مشاهده نشد، اما بیشترین ثابت نرخ تولید گاز (cgas)، انرژی قابل متابولیسم، انرژی خالص شیردهی، اسیدهای چرب کوتاه زنجیر، قابلیت هضم ماده آلی و تولید پروتئین میکروبی مربوط به میوۀ نارس خربزه بود. همچنین بیشترین مصرف ماده خشک، شاخص کیفیت نسبی خوراک (RFV) و شاخص کیفیت نسبی علوفه (RFQ) مربوط به میوۀ نارس خربزه بود. در بین تیمارهای آزمایشی، بیشترین مقدار VFA مربوط به میوۀ نارس خربزه بود وکمترین میزان نیتروژن آمونیاکی در محیط کشت به‌ترتیب مربوط به گل و میوۀ خربزه بود. همچنین کمترین pH محیط کشت مربوط به میوۀ نارس خربزه بود. نتایج کلی نشان داد که بخش‌های مختلف گیاه خربزه از ارزش تغذیه‌ای مناسبی در مقایسه با یونجه برخوردار هستند، هر چند که به‌نظر می‌رسد در بین این بخش‌ها، میوۀ نارس آن از ارزش تغذیه‌ای بالاتری برای دام برخوردار باشد و اثبات این موضوع نیازمند تحقیقات بیشتر بر روی دام‌های زنده در آینده می‌باشد.