بررسی پارامترهای هماتولوژی ماهی کپور نقره ای (Hypophthalmichthys molitrix) در معرض غلظت های تحت کشنده علف کش رانداپ

Abstract

ماهیان به طیف گسترده­ای از مواد شیمیایی از جمله علف­کش ­ها بسیار حساس می­باشند، این آلاینده­ها ممکن است نه تنها از طریق تخلیه عمدی به آبرا­هه­ ها، باعث آلودگی منابع آبی شده، بلکه از طریق سم پاشی مزارع در شیوه­ های کشاورزی مرسوم نیز اکوسیستم­ های آبی و موجودات زنده آن را به مخاطره بیندازد. رانداپ از سموم علف­کش بسیار پرکاربرد در مزارع زراعی و به خصوص در شمال کشور می ­باشد. در تحقیق حاضر تأثیر سمیت تحت کشنده رانداپ بر شاخص ­های خونی ماهی فیتوفاگ مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور ابتدا با تعیین دامنه‌ای از غلظت‌های سم رانداپ به­ منظور تعیین LC₅₀ تلفات ماهیان کپور نقره­ ای در زمان‌های 24، 48، 72 و 96 بررسی و سمیت نیمه کشنده آن با روش پروبیت آنالیز 9/9 میلی­گرم بر لیتر به­ دست آمد. سپس با توجه به میزان LC₅₀ آزمایش جداگانه‌ای طراحی شد که در آن ماهیان کپور نقره ­ای را در 4 تیمار با 3 تکرار گروه شاهد و 12/5، 25، 50 درصد (LC₅₀ 96h) در دو دوره 4 و 8 روزه در معرض این علف­ کش قرار داده و پس از خونگیری پارامترهای هماتولوژی نظیر هماتوکریت، هموگلوبین، شاخص ­های گلبول قرمز، تعداد کل گلبول­ های سفید و قرمز و شمارش افتراقی گلبول­ های سفید مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از بررسی هماتولوژی ماهیان در معرض سم رانداپ، کاهش معنی­ دار گلبول قرمز، گلبول­ های سفید، درصد هماتوکریت و هموگلوبین و همچنین افزایش میزان نوتروفیل را با افزایش میزان غلظت سم نشان داد. بنابراین می ­توان گفت که استفاده از خون و بررسی هماتولوژیکی ماهی فیتوفاگ در برابر سم رانداپ، ابزار مناسبی جهت بررسی مسمومیت در ماهی می­ باشد.