شهر و عدالت سوسیالیستی

Abstract

عدالت در رفتار هر فرد با افراد دیگر و در رفتار حکومت و قوانین با افراد جامعه بروز پیدا می‌کند. عدالت اجتماعی گونه‌ای از عدالت بوده که بیانگر این مفهوم بین جامعه است. انتخاب شعار عدالت از مدرنیته¹ توسط مارکسیسم باعث شد تا برقراری عدالت اجتماعی ایده اصلی در حاکمیت و تبلور شهرهای کمونیستی باشد. ایده‌ای که مفهوم متفاوت آن براساس اندیشه مارکسیستی موجب پیدایش شهرهای متمایز سوسیالیستی شد. به دنبال این تمایز سؤالات پژوهش مطرح می‌شود : تعبیر مارکسیست‌ها از عدالت اجتماعی چیست؟ و مصداق‌ها و راهکارهای به دست آمده از این تعبیر به چه صورت در ایجاد شهرهای سوسیالیستی تأثیرگذار بوده‌اند؟ در فرهنگ مارکسیستی مقصود از عدالت اجتماعی برقراری تساوی بین شهروندان و دست‌یافتن به برابری اقتصادی است. هدف در این نگرش تأمین نیاز مردم و توزیع کالا به صورت مساوی و همگون‌سازی بین آنهاست که این مفهوم پس از برقراری تساوی و نابودی نظام سرمایه‌داری از بین می‌رود. براساس این نوع تفکر شاهد راهکارهایی برآمده از ایده عدالت اجتماعی در نظام رهبری و ساخت شهرهای سوسیالیستی در تمام لایه‌های شکل‌دهنده آن هستیم که این راهکارها بر اساس نمونه‌های بیان شده در شهرهای دو کشور گرجستان و ارمنستان در چهار قالب تشریح می‌شوند. در این مقاله همچنین به بررسی نحوه و میزان مشارکت دولت و مردم در دست‌یافتن به ایده عدالت اجتماعی مارکسیستی در شهر پرداخته می‌شود که میزان این مداخله شکل‌دهندۀ منظر شهرهای سوسیالیستی است.