خصوصیات روان‌سنجی فرم کوتاه مقیاس تنظیم رفتاری هیجان در دانش‌آموزان

Abstract

مقیاس تنظیم رفتاری هیجانی یک مقیاس خود گزارش دهی از راهبردهای رفتاری است که افراد برای تنظیم هیجانات خود در پاسخ به وقایع استرس‌زا استفاده می‌کنند. مطالعه حاضر با هدف بررسی خصوصیات روان‌سنجی فرم کوتاه مقیاس تنظیم رفتاری هیجان در دانش­آموزان انجام گرفت. روش پژوهش توصیفی بود و جامعه آماری (13000=N) پژوهش حاضر را کلیه دانش‌آموزان پسر دوره­ی دوم متوسطه (پایه­های اول تا سوم) مدارس دولتی شهر اردبیل در سال تحصیلی 1398-99 تشکیل دادند. تعداد 239 نفر از این افراد به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله­ای از بین جامعه آماری فوق انتخاب و به صورت انفرادی به مقیاس تنظیم رفتاری هیجان (فرم کوتاه) کراجی و گارنفسکی (2019) و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس لاویباند و لاویباند (1995) پاسخ دادند. برای تحلیل داده­ها از ضریب همسانی درونی، روایی هم‌زمان، تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی استفاده شد. داده‌ها با کمک نرم‌افزارهای SPSS 25 و LISREL.8.8 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از ضریب همسانی درونی نشان داد که این مقیاس از پایایی مناسبی برخوردار است. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی 5 عامل (حواس‌پرتی جویی، گوشه‌گیری، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی و نادیده‌گیری) با مقادیر ویژه­ی بیشتر از یک را آشکار کرد. شاخص‌های برازش مدل تحلیل عاملی تأییدی نیز مدل 5 عاملی این مقیاس را تائید کرد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که ارتباط منفی بین مؤلفه­های تنظیم رفتاری هیجان (حواس‌پرتی جویی، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی) و ارتباط مثبت بین مؤلفه­های تنظیم رفتاری هیجان (گوشه‌گیری و نادیده‌گیری) با افسردگی، اضطراب و استرس معنادار می‌باشد (001/0p<). ضریب آلفای کرونباخ برای نمره کل تنظیم رفتاری منفی هیجان برابر 76/0 و برای نمره کل تنظیم رفتاری مثبت هیجان برابر 80/0 می‌باشد و برای مؤلفه‌های (حواس‌پرتی جویی، گوشه‌گیری، اقدام فعالانه، جلب حمایت اجتماعی و نادیده‌گیری) در دامنه 60/0 تا 68/0 می‌باشد. نتایج این پژوهش نشان داد که نسخه فارسی مقیاس تنظیم رفتاری هیجانی پایایی و روایی مطلوبی در جمعیت ایرانی دارد و مقیاس خودسنجی مناسبی برای موقعیت‌های بالینی و پژوهشی می‌باشد.