عوامل تعیین کننده رفتار رژیمی ظرفیت و فرار مالیاتی حوزه تجارت الکترونیک در ایران

Abstract

چکیدهظهور تجارت الکترونیک از یک سو خود منجر به توسعه ظرفیت‌ مالیاتی شده است. از سوی دیگر، تجارت الکترونیک بستری مستعد برای فرار مالیاتی است. همچنین، رفتار ظرفیت و فرار مالیاتی حوزه تجارت الکترونیک بسته به شرایط اقتصادی در طول زمان ثابت نیستند. از اینرو در این مطالعه، عوامل تعیین کننده رفتار رژیمی ظرفیت و فرار مالیاتی حوزه تجارت الکترونیک در ایران طی دوره‌ی زمانی 1398-1352 با رویکرد چرخشی مارکف بررسی شده است. نتایج مطالعه نشان داد؛ اولاً ظرفیت مالیاتی تجارت الکترونیک از رفتار سه رژیمی پیروی می‌کند و در هر رژیم مقدار ظرفیت مالیاتی تجارت الکترونیک متفاوت است بر این مبنا نیز می‌توان فرار مالیاتی تجارت الکترونیک را در سه وضعیت صفر، یک و دو تعریف کرد. همچنین تاثیرگذاری عوامل بنیادین فرار مالیاتی تجارت الکترونیکی وضعیت صفر، یک و دو از یک رفتار دو رژیمی پیروی می‌کنند. هر چند رفتار تاثیرگذاری عوامل بنیادین بر هر سه شاخص فرار مالیاتی تجارت الکترونیکی از نظر اندازه شبیه به هم هستند اما از نظر معناداری متفاوت هستند. عوامل تعیین کننده‌ی فرار مالیاتی در حوزه تجارت الکترونیکی شامل متغیرهای فرهنگی، ارزی، تجاری، پولی، مالی، مالیاتی، اقتصاد زیرزمینی، ضریب نفوذ اینترنت، ضریب نفوذ موبایل و توسعه بانکداری الکترونیکی هستند. همچنین فرار مالیاتی در حوزه تجارت الکترونیک به صورت الگوی چندرژیمی از متغیرهای تعیین کننده‌ی آن تاثیر می‌پذیرد.