بسط شاخص‌های کلیدی سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی شهری؛ مرور فشرده ادبیات نظری

Abstract

شهرها تأثیرات قابل‌توجهی بر محیط‌زیست دارند و ارتقاء پایداری و تاب‌آوری در آنها حایز اهمیت است.<br />بیان مسئله و هدف تحقیق : بررسی شاخص‌های سنجش تاب‌آوری به عنوان ابزار مفید برای طراحی سیاست‌های عمومی و پشتیبانی تصمیم‌گیری‌های امور شهری یک ضرورت است. این در حالی است که با وجود پیشرفت‌های مهم در سال‌های اخیر در این زمینه و شناسایی شاخص‌های تاب‌آوری، پاسخ روشنی برای این پرسش که چگونه تاب‌آوری «مکانی-فضایی» در شهر قابل اندازه‌گیری است یافت نشد و همچنان نیاز به ارایه روش‌های مشخص برای سنجش بعد مکانی-فضایی تاب‌آوری شهری و کمی‌سازی آن وجود دارد.<br />پرسش‌های کلیدی : پرسش‌های این تحقیق عبارتند از :<br />1. شاخص‌های سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی کدامند؟<br />2. چه رابطه‌ای بین تاب‌آوری و سازمان فضایی شهر وجود دارد؟<br />3. نقش عناصر سازمان فضایی شهر در تاب‌آوری مکانی-فضایی شهری چیست؟<br />نتایج پژوهش : بر‌اساس یافته‌های تحقیق، سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی شهری شامل چهار شاخص تنوع، ارتباط یا اتصال، افزونگی و استحکام است که بر‌اساس مؤلفه‌های سازمان فضایی شهر (شامل بلوک‌های شهری، فضاهای سبز و باز، خیابان‌ها و محورها-پهنه‌های عملکردی) در دو الگوی ساختاری و عملکردی پیشنهاد می‌شود. یافته‌های این پژوهش، سنجش تاب‌آوری مکانی-فضایی در شهر را با ارایه تعریف عملیاتی شاخص‌ها و داده‌های قابل اندازه‌گیری هر شاخص میسر می‌سازد.