بازشناسی معنی خانه در قرآن -رهیافتی در جهت تدوین مبانی نظری خانه

Abstract

این نوشتار به معنی خانه ، واژگان قرآنی در مورد خانه و مفاهیم مرتبط با مسکن و سکونت در قرآن می پردازد ،ابتدا با توجه به آیه 80 سوره نحل که خداوند میفرماید:«والله جَعَلَ لَکُِم مِن بُیوتِکُم سَکَناً وَ ...خدا خانه هایتان را جای آرامشتان قرارداد و ...»شرط اول سکونت «سکینه» را تبیین می نماید وسپس رابطه «سکینه» و «آرامش» را در قرآن تشریح نموده و با استناد به آیه 28 سوره رعد «الا بذکر الله تطمئن القلوب»، که «ذکرالله» شاه کلید رسیدن به آرامش است به این مهم دست می یابد که خانه تنها زمانی میتواند بستری برای رسیدن به آرامش باشدکه محلی برای به یادآوردن خداوند بوده و ذکرالله در آن تجلی یابد.<br /> در ادامه به نعمت هایی که تجلیات «ذکر» در عرصه آفرینش اند همچون شب و روز، زمین وهمسران که مصداق آرامش در نعمتهای الهی نیزهستند، می پردازد؛ و از آنجائیکه مطابق نصّ صریح قرآنی هستی بر مدار قدر و اندازه وجود یافته است و قدر و انداره همان هندسه است این گونه امتداد می یابدکه هندسه و قدر، شاه کلید معماری ذاکرانه آفرینش است.<br /> در نتیجه برای ساختن خانه ای که موجب ذکر و یاد خدا می گردد و در نتیجه آرامش بخش باشد بایستی ابتدا کلید و رمز آفرینش در طبیعت کشف و استخراج گرددو ثانیا در روند طراحی و ساخت خانه باید ارتباط بلاواسطه ای بین طبیعت ،کالبد و فضای خانه برقرار کرد تا معماری خانه همچون پنجره ای رو به سوی آیات الله باشد.<br /> بنابراین از منظر قرآنی هندسه ی خانه ای که معماری آن مذکّر خداوند و آیاتش است میتواند آرامش و سکونت انسانی را مهیا کند.و از آنجائیکه ذکر ]یادآوری[مقدمه ای برای فکر و تفکر انسان است در نهایت مذکّر بودن خانه بستری برای مفکّر بودن انسان را فراهم می کند و سرانجام چنین بیان می شود که خانه ی مذکّر؛خانه ی مسکّن و مفکّر است.