تعیین عوامل بومی مؤثر در دستیابی به شهراکولوژیک ( مطالعة موردی: شهردُرچه)

Abstract

توسعة پایدار در طول زمان و به‌تدریج رویکردهای متنوع را با اهداف متنوع مطرح ساخت؛ از جملة این رویکردها که موضوع محیط زیست در آن پررنگ‌تر و دارای تأکید بر روابط توسعة شهر و بستر طبیعت است شهراکولوژیک است. هدف از این پژوهش تعیین عوامل بومی مؤثر در دستیابی به شهراکولوژیک در جهت توسعة پایدار در شهر درچه بود. این پژوهش از لحاظ پارادایمی جزء پژوهش‌های ترکیبی (کیفی و کمّی) به شمار می‌رود، از لحاظ هدف کاربردی است، و از لحاظ ماهیت توصیفی‌ـ تحلیلی و اکتشافی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و میدانی از طریق دو ابزار مصاحبه با متخصصان با روش دلفی و پرسشنامه بود. در روش کیفی (مصاحبة دلفی) با 30 نفر از کارشناسان و خبرگان مصاحبه انجام شد و در روش کمّی جامعة آماری پژوهش شهروندان بالای 15 سال شهر درچه بودند که در سال 1395 تعداد آن‌ها 37367 نفر بوده است که از این تعداد 375 نفر با روش خوشه‌ای انتخاب شدند. روایی پرسشنامه به صورت صوری از دیدگاه متخصصان برنامه‌ریزی شهری و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. نتایج پژوهش در دو روش (کیفی و کمّی) نشان داد ابعاد زیست‌محیطی و اقتصادی با میانگین 23/4 و 11/4 و ضریب رگرسون (Beta) 345/0 و 349/0 به بهترین وجه دستیابی به شهراکولوژیک را تبیین می‌کنند و بین محلات مختلف شهر از لحاظ شاخص‌های شهراکولوژیک همگونی نسبی وجود دارد و می‌توان با یک مدل مشخص به توسعة شهراکولوژیک دست یافت. همچنین، بر اساس همبستگی پیرسون، شهروندانی که سطح سواد بالاتری داشته‌اند با ضریب 585/0 میزان آمادگی بیشتری برای اجرای پروژة شهراکولوژیک از خود نشان داده‌اند.