فهم سه وجهی از گذار در صنعت دفاعی ایران؛با تأکید بر صنعت موشکی

Abstract

این پژوهش تلاش دارد الگویی برای مطالعه گذار در صنعت دفاعی، به‌دست دهد. برای این منظور، با بهره‌گیری از دیدگاه چند سطحی و نظریه کنش بوردیو و با تأمل در واقعیت‌هایی که از طریق مطالعه و گفتگو با خبرگان به‌دست آمده است، چارچوبی برای فهم تحولات بلند دامنه، تحت عنوان «چارچوب فهم سه وجهی»، ارایه می‌شود. بر اساس این چارچوب، برای فهم تحول و گذار در میدان و عادت‌واره صنعت دفاعی، باید سه وجه یا سه مرحله مهم قائل شد: «تأسیس»، «آستانه» و «مسیریابی به سمت پایداری». این سه مفهوم به ما کمک می‌کند بتوانیم سه برش اثربخش به تکوین و گذار یک میدان اجتماعی- فنی بزنیم. مدعای این پژوهش این است که تأمل راجع به چگونگی آغاز و تأسیس، آستانه‌یابی و پایداری یک میدان اجتماعی- فنی، مهم‌ترین راه ما برای فهم وضعیت کنونی و مسیر تحولات آتی آن است. بدون فهم این سه وضعیت، سیاست‌گذار، با هاله‌ای‌ از ابهام در مسیر پر پیچ و خم مدیریت گذار، گام بر می‌دارد. دیدگاه این پژوهش، از دو جهت به اصلاح و ارتقای دیدگاه چند سطحی کمک می‌کند که در بخش پایانی به آن اشاره شده است.